Oznaczenie apteczki pierwszej pomocy i aspekty BHP wyboru
Czym jest apteczka pierwszej pomocy, po czym ją rozpoznać i do czego służą znajdujące się w niej środki uczy się już małe dzieci. Czy znasz podstawowe przepisy BHP dotyczące apteczek? Sprawdź, gdzie powinny się znajdować, jak powinny być oznakowane i czym kierować się przy ich wyposażaniu.
Apteczka w miejscu pracy a przepisy BHP
W każdym zakładzie pracy musi znajdować się apteczka. Wynika to m.in. z Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca ma obowiązek zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. Odpowiednie regulacje znajdują się również w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów BHP. W § 44 znajdują się zapisy nakładające na pracodawców obowiązek zapewnienia pracownikom sprawnie funkcjonującego systemu pierwszej pomocy w razie wypadków oraz środków do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności pracodawca powinien zapewnić punkty pierwszej pomocy oraz apteczki w poszczególnych wydziałach zakładu pracy.
Jak prawidłowo oznaczyć miejsce w zakładzie pracy, w którym znajduje się apteczka?
Przenośna torba lub szafka służąca do przechowywania środków opatrunkowych itp. powinna być wyraźnie oznakowana. Znaki, które są stosowane do oznaczenia apteczki pierwszej pomocy, np. w zakładzie pracy, należą do grupy znaków informacyjnych. W Polsce przyjęty został jednolity system oznakowania apteczek, który w razie wypadku znacznie ułatwia zlokalizowanie materiałów umożliwiających opatrzenie ran, które odniosła osoba poszkodowana w wypadku. Biały krzyż na zielonym tle jest oznaczeniem apteczki zalecanym przez Unię Europejską i takie oznakowanie zostało wdrożone przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w 1998 r., a następnie zaktualizowane w normie PN-ISO 7010. Ten dokument dokładnie określa, jakie wymagania muszą spełniać znaki bezpieczeństwa, m.in. znaki bezpieczeństwa, znaki ewakuacyjne, a także znaki służące do oznaczenia miejsc, w których znajdują się apteczki pierwszej pomocy.
Apteczka samochodowa – przepisy i wyposażenie
Chociaż warto ją mieć, apteczka nie jest w Polsce obowiązkowym elementem wyposażenia prywatnego samochodu osobowego. Musi jednak znajdować się na wyposażeniu autobusów, taksówek, pojazdów silnikowych przeznaczonych do nauki jazdy i egzaminowania, a także samochodów ciężarowych przystosowanych do przewozu osób. Jak wygląda oznaczenie apteczek samochodowych i co powinno się w niej znajdować? Przepisy nie precyzują tych kwestii. W przypadku oznakowania stosuje się najczęściej biały krzyż na zielonym tle (czasem jeszcze można spotkać apteczki z piktogramem przedstawiającym biały krzyż na czerwonym tle lub czerwony krzyż na białym tle). Jeśli chodzi o skład apteczki, warto kierować się normą DIN 13164.
Apteczka przemysłowa – niezbędny element w każdym zakładzie pracy. Co powinno się w niej znajdować?
Nieprzestrzeganie przepisów BHP grozi karą, ale warto pamiętać o nadrzędnym celu organizowania apteczek pierwszej pomocy. Umożliwiają one bezpieczne przechowywanie materiałów i środków przeznaczonych do udzielania pomocy przedlekarskiej w razie nieszczęśliwego wypadku. Stosowanie jednolitego systemu oznakowania oraz odpowiednie wyposażenie apteczki bezpieczeństwa zwiększają bezpieczeństwo w miejscu pracy. Polskie przepisy mówią o obowiązku zapewnienia przez pracodawcę środków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ale nie precyzują, jakie to środki. Dobrą praktyką przy kompletowaniu składu apteczki zakładowej jest stosowanie wytycznych norm DIN:
- norma DIN 13157 – wyposażenie apteczek w zakładach pracy,
- norma DIN 13169 – wyposażenie apteczek, które mają służyć zabezpieczeniu większej liczby osób (takie apteczki sprawdzą się w dużych zakładach).
Co znajduje się w apteczce zgodnej z normą DIN 13157?
W apteczce skompletowanej wg normy DIN 13157 znaleźć można:
- różnego rodzaju plastry (w tym plastry z opatrunkiem i na szpulce),
- bandaże elastyczne,
- bandaże z kompresem,
- kompresy na rany,
- zimne kompresy,
- kompresy na oko,
- chusty opatrunkowe,
- chusty z fizeliny,
- chusty trójkątne,
- koc termiczny,
- akcesoria: rękawiczki jednorazowe (2 pary), nożyczki, worek foliowy (2 sztuki).
Podsumowanie – co trzeba wiedzieć na temat apteczki pierwszej pomocy?
- Liczba, rozmieszczenie i wyposażenie apteczek na terenie obiektu użyteczności publicznej lub zakładu pracy ustala się w ścisłym porozumieniu z lekarzem, który sprawuje opiekę nad daną jednostką. Uwzględnia się przy tym rodzaj i nasilenie występujących zagrożeń.
- Zawartość apteczki w miejscu pracy i wyposażenie apteczki podręcznej – przepisy nie wskazują, co konkretnie powinno znajdować się w apteczce. Dobrą praktyką jest kierowanie się normami DIN. W każdej apteczce pierwszej pomocy powinny znajdować się różnego rodzaju opatrunki, bandaże, plastry, chusty trójkątne, opaski elastyczne, koce termiczne, a także maseczki do sztucznego oddychania i akcesoria takie jak rękawiczki jednorazowe czy nożyczki.
- Obsługa i dostęp do apteczek – zgodnie z przepisami pracodawca ma obowiązek wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za obsługę apteczki. Ich obsługa powinna być powierzana pracownikom przeszkolonym w udzielaniu pierwszej pomocy. Apteczki powinny znajdować się w ogólnodostępnym miejscu.
- Instrukcje – obok standardowego oznakowania apteczek należy stosować również instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy w razie nagłego wypadku. Takie zasady mogą dotyczyć np. wykonania resuscytacji krążeniowo-oddechowej, sposobu pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym.
- Opakowanie apteczki pierwszej pomocy – torby lub szafki, w których znajdują się środki opatrunkowe itd., muszą być odporne na uszkodzenia mechaniczne i skutecznie chronić materiały przed zapyleniem, ochlapaniem i innymi niekorzystnymi czynnikami.
