Krzyż św. Andrzeja a przepisy, znaczenie i wymiary – co warto wiedzieć?
Krzyż św. Andrzeja to znak drogowy, z którym możemy spotkać się przed przejazdami kolejowymi. Kiedy jest ustawiany i co oznacza?
Przejazdy kolejowe, czyli skrzyżowania jezdni z torami, po których poruszają się pociągi, należą do najniebezpieczniejszych miejsc na drogach. Nieprawidłowe, lekkomyślne zachowanie na przejeździe może skończyć się tragicznie, a jak pokazują statystyki, do większości wypadków na przejazdach dochodzi z winy kierowców. Dojeżdżając do takiego skrzyżowania, kierowcy muszą być wyjątkowo uważni. Wymaga tego nie tylko zdrowy rozsądek – obowiązek zachowania szczególnej ostrożności wynika z zapisów Kodeksu drogowego.
Niezwykle ważne jest również prawidłowe oznakowanie tych miejsc. Jednym ze znaków występujących przed przejazdami kolejowymi jest znak G-3 i G-4 (krzyż świętego Andrzeja). Warto wiedzieć, co oznacza i w jaki sposób zachować się, gdy ustawiony jest na drodze.
Krzyż św. Andrzeja i jego symbolika
Krzyż św. Andrzeja jest znakiem, który umieszcza się bezpośrednio przed przejazdami kolejowymi kategorii C i D oraz przed przejściami użytku publicznego dla pieszych (kategoria E) bez obsługiwanego urządzenia zabezpieczającego (bez zapór lub półzapór).
Krzyż św. Andrzeja występuje w dwóch odmianach:
- G3 – o pojedynczych ramionach – ustawiany przed przejazdami kolejowymi na liniach jednotorowych;
- G-4 – o podwójnych dolnych ramionach – ustawiany przed przejazdami kolejowymi na liniach dwu- i wielotorowych.
Kategorie przejazdów kolejowo-drogowych
Kategoria A – przejazdy kolejowo-drogowe, na których ruch drogowy jest kierowany:
- przez uprawnionych pracowników zarządcy kolei lub przewoźnika kolejowego, posiadających wymagane kwalifikacje;
- przy pomocy sygnałów ręcznych albo systemów lub urządzeń przejazdowych wyposażonych w rogatki zamykające całą szerokość jezdni oraz sygnalizatory drogowe.
Kategoria B – przejazdy kolejowo-drogowe, na których ruch drogowy jest kierowany przy pomocy samoczynnych systemów przejazdowych, wyposażonych w sygnalizatory drogowe i rogatki zamykające ruch drogowy w kierunku:
- wjazdu na przejazd albo
- wjazdu na przejazd i zjazdy z przejazdu.
Kategoria C – przejazdy kolejowo-drogowe, na których ruch drogowy jest kierowany przy pomocy samoczynnych systemów przejazdowych wyposażonych tylko w sygnalizatory drogowe.
Kategoria D – przejazdy kolejowo-drogowe, które nie są wyposażone w systemy i urządzenia zabezpieczenia ruchu.
Kategoria E – przejścia wyposażone w:
- półsamoczynne systemy przejazdowe lub samoczynne systemy przejazdowe albo
- kołowrotki, barierki lub labirynty.
Kategoria F – przejazdy kolejowo-drogowe lub przejścia zlokalizowane na drogach wewnętrznych, wyposażone w:
- rogatki stałe zamknięte, otwierane w razie potrzeby przez użytkowników lub
- zgodnie z warunkami technicznymi określonymi dla kategorii A albo B.
Oznakowanie przejazdów kolejowych – znaki ostrzegawcze A-9 i A-10
Znak A-9
Przed przejazdami kolejowymi z zaporami stosuje się znak ostrzegawczy A-9 (przejazd kolejowy z zaporami).
Znak A-10
Znak A-10 (przejazd kolejowy bez zapór) stosowany jest przed przejazdami bez zapór lub półzapór – wyposażonymi w samoczynną sygnalizację świetlną (kategoria C) lub niewyposażonymi w żadne z wymienionych urządzeń (kategoria D).
Przed przejazdami kolejowymi kategorii C i D, które są szczególnie niebezpieczne ze względu na:
- ostry kąt (poniżej 60°) przecięcia się drogi z linią kolejową lub
- bliskość toru kolejowego przebiegającego równolegle do osi drogi, lub
- przebieg linii kolejowej w łuku drogi,
pod znakiem A-10 należy stosować tabliczkę T-7. Podaje ona schematycznie rzeczywisty układ torów i drogi na takim przejeździe.
Zasady umieszczania znaków G-3 i G-4
Krzyż św. Andrzeja wyznacza miejsce zatrzymania przed przejazdem kolejowym. Znak powinien być umieszczany nie bliżej niż 5 m od skrajnej szyny. Przed przejściami odległość ta nie może być mniejsza niż 3 m od skrajnej szyny.
Odległości te mogą być większe, jeśli:
- poprawi to widoczność znaku z drogi;
- ze względu na ostry kąt przecięcia się linii kolejowej z drogą konieczne jest zapewnienie co najmniej 3 m odległości pojazdu od skrajnej szyny, mierząc w linii prostopadłej do osi toru.
Jeżeli zwiększona została odległość znaku od szyny, należy sprawdzić, czy nie zostały naruszone warunki widoczności pojazdu szynowego. Umieszczenie znaków G-3 i G-4 w odległości mniejszej niż 5 m od szyny może nastąpić jedynie za zgodą zarządu kolei.
Znak G-2
Przed przejazdami kolejowymi na linii kolejowej zelektryfikowanej umieszcza się dodatkowo – na tym samym wsporniku co krzyż św. Andrzeja lub na osobnym słupku – znak G-2 (sieć pod napięciem).
Znak B-20
Przed przejazdami kolejowymi kategorii D, na których nie są zachowane warunki widoczności toru, umieszcza się dodatkowo znak zakazu B-20 (stop).
Znak B-20 umieszcza się możliwie jak najbliżej skrzyżowania i nie dalej niż 25 m od niego w obszarze zabudowanym. Odległość umieszczenia znaku należy mierzyć od krawędzi skrajnej szyny. Dopuszczalne jest umieszczanie znaku B-20 wraz z krzyżem św. Andrzeja (G-3 lub G-4) na jednym słupku.
Znak A-30
Jeżeli droga przecina tor kolejowy będący bocznicą lub torem manewrowym albo jest on sporadycznie eksploatowany, np. w celach turystycznych, a ruch na drodze jest wstrzymywany przez pracownika kolei, to przed takim miejscem umieszcza się znak A-30 (inne niebezpieczeństwo) z tabliczką T-10.
