Oznakowanie zabytków – jak wygląda tabliczka umieszczana na zabytkach?

Oznakowanie zabytków wpisanych do rejestru. Sprawdzamy, jakie wymagania powinna spełniać tabliczka Błękitnej Tarczy.

Ochrona i oznakowanie zabytków

W myśl ustawy zabytek to nieruchomość lub rzecz ruchoma, a także ich części lub zespoły, związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Ochrona zabytków ma na celu:

• zapewnienie prawnych, organizacyjnych i finansowych warunków umożliwiających trwałe zachowanie zabytków, a także ich zagospodarowanie i utrzymanie;
• zapobieganie zagrożeniom, które mogłyby spowodować uszczerbek dla wartościowych zabytków;
• udaremnienie ich niszczenia i niewłaściwego korzystania z nich;
• przeciwdziałanie kradzieży, zaginięciu lub nielegalnemu wywozowi zabytków za granicę;
• kontrolę stanu zachowania i przeznaczenia zabytków;
• uwzględnianie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska.

Oznakowanie zabytków – wzór tabliczki

Wzór znaku umieszczanego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków określa rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 9 lutego 2004 r. Zgodnie z nim znak ma kształt pięciokątnej tarczy skierowanej ostrzem w dół. Tabliczkę o wymiarach 185 x 100 mm wykonuje się z blachy (bardzo często tabliczki wykonuje się z blachy emaliowanej). Na białym tle, w górnej części umieszcza się napis: „ZABYTEK CHRONIONY PRAWEM”. Poniżej napisu powinna znajdować się tarcza herbowa złożona z błękitnego kwadratu, którego jeden z kątów tworzy ostrze tarczy, oraz umieszczonego nad nim błękitnego trójkąta – rozgraniczonych po każdej stronie białym trójkątem.

Zabytek chroniony prawem - tabliczka blacha emaliowana

Jakie obiekty podlegają ochronie?

Rejestr i właściwe oznakowanie zabytków jest podstawową formą ich ochrony. Wpisu do rejestru dokonuje się na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków lub na wniosek właściciela. Zgodnie z Ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. ochronie i opiece podlegają zabytki nieruchome (A), ruchome (B) i archeologiczne (C). Jeśli chodzi o zabytki nieruchome, są to w szczególności:

• krajobrazy kulturowe;
• układy urbanistyczne, ruralistyczne i zespoły budowlane;
• dzieła architektury i budownictwa;
• dzieła budownictwa obronnego;
• obiekty techniki (zwłaszcza kopalnie, huty, elektrownie oraz inne zakłady przemysłowe);
• cmentarze;
• parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni;
• miejsca upamiętniające wydarzenia historyczne lub działalność wybitnych osobistości czy instytucji.