Laboratorium – BHP i prawidłowe oznaczenia
Laboranci są grupą szczególnie narażoną na niebezpieczeństwo w miejscu swojej pracy. Codziennie mają oni do czynienia z substancjami i odczynnikami, często szkodliwymi (np. z produktami żrącymi oraz produktami toksycznymi) i stwarzającymi zagrożenie dla życia oraz zdrowia (np. z substancjami łatwopalnymi lub substancjami wybuchowymi).
Prawidłowe oznakowanie oraz przestrzeganie przepisów BHP w laboratorium – nawet w mniejszych, szkolnych pracowniach, jest więc podstawową sprawą w kwestii bezpieczeństwa. Warto wiedzieć, jakie znaki powinny obowiązkowo znaleźć się w każdej pracowni biologicznej, fizycznej czy chemicznej, i o jakich zasadach bezpieczeństwa należy szczególnie pamiętać, będąc pracownikiem laboratorium.
Dostosowanie laboratorium do przepisów BHP
Polskie przepisy nie przewidują odrębnych zapisów BHP dla pomieszczeń laboratoryjnych. Wśród aktów prawnych znajdziemy co prawda rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych, ale laboratorium podlega takim samym przepisom BHP, jak każde inne miejsce pracy, np. biurowiec.
Pracodawca powinien zapewnić laborantom odpowiednie warunki, które umożliwiają bezpieczne wykonywanie czynności zawodowych, a także stosować wszelkie środki zapobiegawcze, eliminujące potencjalne zagrożenia. Bardzo ważne jest, by cały sprzęt w laboratorium był sprawny i dobrej jakości. Pomieszczenia muszą być dobrze wentylowane, każdy a laborant powinien mieć odpowiednią przestrzeń do pracy. Ponadto niezbędne jest zapewnienie prawidłowej temperatury w pomieszczeniu oraz odpowiedniego oświetlenia.
Regulaminy, instrukcje i znaki BHP
Regulamin korzystania z laboratorium musi znajdować się w widocznym miejscu każdej pracowni. Każdy pracownik powinien być zaznajomiony z regułami, których przestrzegać należy w laboratorium. Jest to jeden z ważniejszych czynników, który może przyczynić się do uniknięcia wypadków w pracowniach chemicznych czy biologicznych.
Oprócz regulaminu w pracowni powinna znaleźć się tablica z instrukcją BHP w laboratorium oraz znaki BHP (nakazu, zakazu, informacyjne), zgodne z Polskimi Normami (PN-N-01256-03: 1993/Az2: 2001 – Znaki bezpieczeństwa – Ochrona i higiena pracy). W pracowniach możemy spotkać się również z piktogramami CLP, które ostrzegają przed substancjami toksycznymi, żrącymi lub stwarzającymi zagrożenie dla zdrowia w inny sposób.
Znaki ewakuacyjne i PPOŻ w laboratorium
Standardy bezpieczeństwa wymagają, by każde laboratorium było wyposażone w odpowiedni sprzęt przeciwpożarowy wraz z instrukcją użycia. Niezbędnym elementem są również znaki ewakuacyjne oraz znaki ochrony przeciwpożarowej – w razie niebezpieczeństwa, np. pożaru pozwalają one na szybkie wydostanie się na zewnątrz. Oznaczenia muszą być prawidłowo rozmieszczone i zgodne z obowiązującymi w Polsce normami (PN-92-N-01256-02 oraz PN-EN ISO 7010:2012 dla znaków ewakuacyjnych oraz PN-EN ISO 7010:2012 dla znaków ochrony przeciwpożarowej).
Apteczka pierwszej pomocy
Obowiązkowym elementem wyposażenia laboratorium jest również prawidłowo wyposażona apteczka pierwszej pomocy. Z kolei w miejscu, gdzie znajduje się apteczka powinny znajdować się instrukcje dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.
