Drogi transportowe w magazynie lub na hali – szerokość, przepisy i oznakowanie
Ze względów bezpieczeństwa wewnątrzzakładowe drogi transportowe muszą spełniać określone wymagania i być odpowiednio oznakowane. Sprawdzamy, co na temat ciągów komunikacyjnych w takich miejscach jak magazyny czy hale produkcyjne mówią przepisy i o czym trzeba pamiętać, wyznaczając drogi komunikacyjne.
Drogi transportowe w świetle przepisów BHP
Wytyczne dotyczące dróg transportowych znajdują się m.in. w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów BHP. Zgodnie z tym rozporządzeniem obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie na terenie zakładu pracy dróg komunikacyjnych i transportowych, dróg dla pieszych (przejść) i dojazdów pożarowych.
Muszą być one wykonane i oznakowane zgodnie z Polskimi Normami i właściwymi przepisami. Konieczne jest także utrzymanie ich w stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników. W myśl przepisów drogi i przejścia oraz dojazdy pożarowe nie mogą prowadzić przez miejsca, w których występują zagrożenia dla ich użytkowników.
Wymiary i sposoby oznakowania dróg komunikacyjnych i transportowych
Minimalne wymiary dróg i przejść zostały określone w Polskich Normach. Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP wskazuje, że powinny być one uzależnione od:
- liczby potencjalnych użytkowników,
- rodzajów i wielkości stosowanych urządzeń transportowych oraz przemieszczanych ładunków.
Kwestię oznakowania ciągów komunikacyjnych precyzuje załącznik nr 1 do wspomnianego rozporządzenia. Zgodnie z §13 drogi w budynkach powinny być wyraźnie wyznaczone za pomocą ciągłych pasów o dobrze widocznej barwie (z uwzględnieniem barwy podłoża) – najlepiej żółtej lub białej.
Pasy wyznaczające drogi powinny być rozmieszczone w sposób uwzględniający bezpieczną odległość między pojazdami i jakimikolwiek przeszkodami, które mogą znajdować się w pobliżu, a także między pieszymi a pojazdami.
Wymagania, jakim powinna odpowiadać nawierzchnia dróg transportowych
Nawierzchnia dróg, ale także placów manewrowych, postojowych i składowych, dojazdów pożarowych i przejść powinna:
- być równa i twarda lub utwardzona,
- posiadać nośność odpowiednią do obciążenia wynikającego ze stosowanie środków transportowych oraz przemieszczanych i składowanych materiałów.
Ponadto drogi, przejścia oraz place manewrowe, postojowe i składowe powinny posiadać urządzenia lub inne rozwiązania techniczne, które zapewniają odprowadzanie wód opadowych.
Różnice poziomów na drogach transportowych
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP na drogach transportowych i w magazynach nie powinny występować drogi ani stopnie. Wszelkie zróżnicowania poziomów podłogi wyrównuje się pochylniami.
Ich nachylenie powinno być dostosowane do rodzaju używanego środka transportu, ale nie większe niż 8%. Pochylnie powinny nie tylko umożliwiać bezpieczne poruszanie się pracowników, ale również dogodny transport ładunków.
Zabezpieczenie zagrożeń
Przepisy mówią, że miejsca w zakładzie pracy, w których występują zagrożenia, powinny być oznakowane odpowiednimi barwami lub znakami bezpieczeństwa. Jeśli oznakowanie nie jest wystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika, miejsca te powinny być wyłączone z użytkowania, np. poprzez wygrodzenie.
Jeśli chodzi o ciągi komunikacyjne, to:
- otwory i zagłębienia powinny być zamknięte odpowiednimi pokrywami, a jeśli to niemożliwe – ogrodzone i oznakowane;
- miejsca niebezpieczne na drogach dla pieszych (zagrażające potknięciem się, upadkiem lub uderzeniem) powinny być pomalowane barwami bezpieczeństwa zgodnie z Polskimi Normami;
- na drogach komunikacyjnych i transportowych – w miejscach, w których istnieje ryzyko niespodziewanego wtargnięcia pieszych – należy ustawić barierki lub wdrożyć inne skuteczne środki ochronne.
Wewnątrzzakładowe rogi transportowe, drogi dla pieszych oraz dojazdy pożarowe nie mogą być zastawiane materiałami, środkami transportu, sprzętem czy innymi przedmiotami. Na skrzyżowaniach dróg powinna być zapewniona dobra widoczność.
O bezpieczeństwie na drogach transportowych w magazynach i na halach produkcyjnych mówi również rozporządzenie w sprawie bhp przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami przed rozpoczęciem pracy organizator (pracodawca lub inna osoba powierzająca obsługę wózka operatorowi) ma obowiązek poinformować operatora wózka o dopuszczalnej prędkości ruchu wózków na poszczególnych odcinkach tras przejazdu. Uwzględnić należy przy tym nasilenie ruchu, rodzaj transportowanych ładunków, szerokość i stan dróg oraz widoczność.
Oprócz tego do powinności organizatora należy podejmowanie środków zapobiegających wtargnięciu osób na teren pracy wózków jezdniowych. Jeśli ze względu na rodzaj wykonywanej pracy nie jest to możliwe, konieczne jest stosowanie odpowiednich środków w celu ochrony osób przed skutkami zagrożeń powodowanych działaniem wózków jezdniowych.
Zasady poruszania się na drogach wewnątrzzakładowych
Pracodawca ma obowiązek zapewnić opracowanie zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych – zgodnych z przepisami prawa o ruchu drogowym. Powinny one określać w szczególności maksymalne prędkości środków transportu i komunikacji na drogach wewnątrzzakładowych oraz w pomieszczeniach zakładu pracy, uzależnione od takich czynników jak szerokość dróg, natężenie ruchu, widoczność itp. Drogi transportowe na terenie zakładu pracy powinny być oznakowane znakami drogowymi zgodnymi z przepisami drogowymi.
Szerokość dróg transportowych a normy
Wymiary dróg wewnątrzzakładowych powinny być uzależnione od natężenia ruchu, specyfiki urządzeń transportowych, które będą się po nich poruszać, a także wielkości i rodzajów przemieszczanych ładunków. Konkretne wytyczne dotyczące projektowania dróg transportowych i otworów drzwiowych w budynkach przemysłowych i magazynowych określone zostały w normie PN-M-78010:1968) Transport wewnętrzny — Drogi i otwory drzwiowe — Wytyczne projektowania). Chociaż normę wycofano w 2015 r. i nie zastąpiona została inną, może być nadal stosowana.
Przy projektowaniu ciągów komunikacyjnych, pod uwagę należy wziąć:
- przeznaczenie drogi (tylko dla ruchu pieszego, tylko dla środków transportowych, dla środków transportowych i pieszych),
- czy droga jest jedno-, czy dwukierunkowa,
- rodzaj środków transportu – bezsilnikowe, silnikowe.
Droga przeznaczona tylko dla ruchu pieszego
| Ruch jednokierunkowy | Ruch dwukierunkowy | |
| Środki transportowe bezsilnikowe | b = a + 30 (nie mniej niż 120 cm) | b = 2a + 60 |
Droga przeznaczona tylko dla środków transportowych
| Ruch jednokierunkowy | Ruch dwukierunkowy | |
| Środki transportowe bezsilnikowe | b = a + 60 (nie mniej niż 120 cm) | b = 2a + 90 |
| Środki transportowe silnikowe | b = a + 60 (nie mniej niż 120 cm) | b = 2a + 90 |
Droga przeznaczona dla środków transportowych i ruchu pieszych
| Ruch jednokierunkowy | Ruch dwukierunkowy | |
| Środki transportowe bezsilnikowe | b = a + 90 | b = 2a + 180 |
| Środki transportowe silnikowe | b = a + 100 | b = 2a + 200 |
b = szerokość drogi transportowej [cm]
a = szerokość pieszego z ładunkiem / środka transportowego / szerokość ładunku – jeśli szerokość ładunku jest większa niż szerokość wózka lub innej maszyny transportowej
Oznakowanie i zabezpieczenie dróg w magazynie i na halach przemysłowych
Taśmy samoprzylepne
Do wyznaczania wewnątrzzakładowych dróg komunikacyjnych bardzo dobrze sprawdzą się taśmy samoprzylepne. Są bardzo łatwe w aplikacji, dzięki nim można w prosty sposób oznakować nie tylko ciągi komunikacyjne w magazynie lub na hali, ale również pola odkładcze czy stanowiska pracy.
Ważne, by taśmy miały mocny klej, dzięki którym będą dobrze trzymać się podłoża, i były odporne na ścieranie. Do oznakowania dróg transportowych sprawdzą się taśmy w wyrazistych kolorach, np. w czarno-żółte lub biało-czerwone pasy.
Znaki podłogowe BHP
Znaki BHP przekazują ważne informacje dotyczące występujących w danym miejscu lub na danej przestrzeni zagrożeń. Do oznakowania hal przemysłowych i magazynowych sprawdzą się nie tylko tradycyjne tabliczki, ale również znaki podłogowe. Naklejki BHP na drogach transportowych powinny mieć odpowiednią klasę odporności na ścieranie – w zależności od natężenia ruchu i tego, czy po drodze poruszają się tylko piesi, czy również maszyny transportowe.
Znaki drogowe
Na drogach transportowych powinny obowiązywać zasady ruchu zgodne z Kodeksem drogowym. Aby operatorom wózków przekazać istotne informacje i ułatwić im poruszanie się po ciągach komunikacyjnych, można stosować zgodne z obowiązującymi przepisami znaki drogowe.
