Odcinkowy pomiar prędkości: znak i jego działanie, tolerancja i mandaty – co warto wiedzieć?
Zdjęcie zrobione przez fotoradar może słono kosztować, szczególnie biorąc pod uwagę nowy taryfikator mandatów za nieprzepisową jazdę. Nic więc dziwnego, że widząc urządzenie rejestrujące, kierowcy zwalniają. Przyhamowanie jedynie przed radarem może jednak na niewiele się zdać, jeśli na drodze funkcjonuje system odcinkowego pomiaru prędkości. Sprawdź, jak działa kontrola odcinkowa, jak wygląda znak informujący o odcinkowym pomiarze prędkości i jakie kary grożą za zbyt szybką jazdę.
Jak działa odcinkowy pomiar prędkości? Co to i jaka jest podstawa prawna?
Tradycyjne fotoradary rejestrują prędkość chwilową pojazdu. Oznacza to, że przyhamowanie przed urządzeniem może uchronić przed mandatem. System odcinkowego pomiaru prędkości działa inaczej i skłania kierowców do przepisowej jazdy na całym kontrolowanym odcinku. Urządzenia rejestrujące ustawione są na początku i na końcu drogi objętych nadzorem. Mierzą, w jakim czasie pojazd pokonał trasę – jeśli zbyt szybko, kierowca zostanie ukarany mandatem. Odcinkowy pomiar prędkości sprzyja uspokojeniu ruchu i zwiększa bezpieczeństwo na drodze.
Zgodnie z Kodeksem drogowym ujawnianie za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących (a takimi są fotoradary kontrolujące średnią prędkość pojazdów na danym odcinku) takich wykroczeń jak przekraczanie dopuszczalnej prędkości należy do Inspekcji Transportu Drogowego.
Co rejestrują radary w przypadku odcinkowego pomiaru prędkości i czy kamera robi zdjęcia? Urządzenia rejestrują w szczególności:
- obraz pojazdu, którym kierujący naruszył przepisy ruchu drogowego, wraz z numerem rejestracyjnym pojazdu;
- datę, czas oraz określenie odcinka drogi, na którym popełnione zostało naruszenie;
- średnią prędkość, z jaką poruszał się pojazd na odcinku drogi, na którym popełnione zostało naruszenie;
- prędkość dopuszczalną na odcinku drogi, na którym popełnione zostało naruszenie, w czasie jego popełnienia;
- numer identyfikacyjny urządzenia rejestrującego.
Odcinkowy pomiar prędkości a oznakowanie. Gdzie ustawia się tablice informacyjne?
Standardowe fotoradary służące do punktowego pomiaru prędkości nie zawsze muszą być oznakowane (oznakowane muszą być fotoradary stacjonarne). A czy można zostać zaskoczonym mandatem w przypadku odcinkowego pomiaru prędkości? Raczej nie, ponieważ zgodnie z przepisami taki odcinek drogi musi być odpowiednio oznaczony.
| W celu poinformowania kierujących o początku drogi, na którym kontrolowana jest i rejestrowana przez stacjonarne urządzenia rejestrujące średnia prędkość jazdy ustawia się znak D-51a. |
Znak D-51a „automatyczna kontrola średniej prędkości”
Zgodnie z przepisami tablicę informacyjną D-51a ustawia się na początku odcinka, na którym prowadzony jest odcinkowy pomiar prędkości, w przekroju poprzecznym drogi, w którym znajduje się stacjonarne urządzenie rejestrujące. Jeżeli początek takiego odcinka drogi znajduje się w miejscu o ograniczonej widoczności, np. ze względu na geometrię drogi lub obiekty znajdujące się w jej bezpośrednim sąsiedztwie, dopuszcza się umieszczenie dodatkowego znaku D-51a wraz z tabliczką T-1a.
W jakiej odległości od początku odcinka z kontrolą średniej prędkości ustawia się znaki D-51?
- Od 100 do 200 m – na drogach o dopuszczalnej prędkości do 60 km/h.
- Od 200 do 500 m – na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 60 km/h (z wyłączeniem dróg ekspresowych i autostrad).
- Od 500 do 700 m – na drogach ekspresowych i autostradach.
Znak D-51b „koniec automatycznej kontroli średniej prędkości”
Aby poinformować kierowców o końcu odcinka drogi, na którym kontrolowana jest średnia prędkość jazdy, stosuje się znak D-51b.
Ograniczenia prędkości obowiązujące na polskich drogach
| Samochody osobowe, motocykle, samochody ciężarowe o DMC nieprzekraczającej 3,5 t | Zespoły pojazdów, samochody ciężarowe o DMC powyżej 3,5 t | |
| Teren zabudowany | 50 km/h | 50 km/h |
| Strefa zamieszkania | 20 km/h | 20 km/h |
| Autostrada | 140 km/h | 80 km/h |
| Droga ekspresowa dwujezdniowa | 120 km/h | 80 km/h |
| Droga ekspresowa jednojezdniowa | 100 km/h | 80 km/h |
| Droga dwujezdniowa co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu | 100 km/h | 80 km/h |
| Pozostałe drogi | 90 km/h | 70 km/h |
Mandaty za przekroczenie prędkości
| Przekroczenie dopuszczalnej prędkości: | Wysokość mandatu | Punkty karne* |
| do 10 km/h | 50 zł | — |
| o 11 – 15 km/h | 100 zł | 3 |
| o 16 – 20 km/h | 200 zł | 3 |
| o 21 – 25 km/h | 300 zł | 6 |
| o 26 – 30 km/h | 400 zł | 6 |
| o 31 – 40 km/h | 800/1600** zł | 10 |
| o 41 – 50 km/h | 1000/2000** zł | 13 |
| o 51 – 60 km/h | 1500/3000** zł | 15 |
| 61 – 70 km/h | 2000/4000** zł | 15 |
| o 71 km/h i więcej | 2500/5000** zł | 15 |
*Taryfikator punktów karnych zacznie obowiązywać od 17 września 2022 r.
**Od 17 września 2022 r. zacznie obowiązywać zasada tzw. recydywy. Jeżeli kierowca w ciągu dwóch lat popełni wykroczenie z tej samej grupy, np. przekroczy prędkość dopuszczalną o ponad 31 km/h, zapłaci mandat w wysokości dwukrotności stawki podstawowej – czyli 1600 zamiast 800 zł.
Odcinkowy pomiar prędkości a wysokość mandatu
System odcinkowego pomiaru prędkości oblicza średnią prędkość, z jaką poruszał się pojazd na danym fragmencie drogi czy autostrady, i właśnie od tej średniej zależy wysokość mandatu.
Czy istnieje jakaś tolerancja? Ile można przekroczyć przepisową prędkość, aby uniknąć mandatu? Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 listopada 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych wskazuje, że wartości błędów granicznych przyrządów pomiarowych wynoszą: +/- 3 km/h dla prędkości do 100 km/h i +/- 3% wartości mierzonej dla prędkości powyżej 100 km/h.
| Warto również dodać, że art. 129h ust. 5 pkt 3 Kodeksu drogowego dopuszcza możliwość błędu kierowcy w utrzymaniu dopuszczalnej prędkości do 10 km/h. |
Gdzie funkcjonuje odcinkowy pomiar prędkości? Lista lokalizacji
To, gdzie w Polsce dokonywany jest odcinkowy pomiar prędkości, nie jest tajemnicą. Mapę i listę dróg aktualnych w 2022 r. bez problemu można znaleźć w Internecie. Warto dodać, że obecnie odcinków objętych kontrolą jest już kilkadziesiąt, a planowane jest poszerzenie sieci o kolejne urządzenia rejestrujące.
Odcinki, na których kontrolowana jest średnia prędkość, z jaką poruszają się kierowcy, znajdują się w całej Polsce, w różnych województwach. Długość poszczególnych fragmentów waha się od ok. 1 do 5 km.
Odcinkowy pomiar prędkości w 2022
- Woj. dolnośląskie:
- Lubin, droga nr 3.
- Woj. lubelskie:
- Łuszczów Pierwszy, gm. Wólka, droga nr 82.
- Łęczna, gm. Łęczna, droga nr 82.
- Woj. lubuskie:
- Szlichtyngowa, gm. Szlichtyngowa, droga numer 12.
- Sulechów, gm. Sulechów, droga nr 32.
- Woj. łódzkie:
- Złota, gm. Głuchów, droga nr 72.
- Kluki, gm. Kluki, droga nr 74.
- Tomaszów Mazowiecki, gm. Tomaszów Mazowiecki, droga nr 48.
- Woj. mazowieckie:
- Szymaki, gm. Płońsk, droga nr 7.
- Karniewo, gm. Karniewo, droga nr 60.
- Strachówka, gm. Strachówka, droga nr 50.
- Warszawa, gm. Warszawa, droga nr S8 (Konotopa – Bemowo, Łabiszyńska – Piłsudskiego).
- Warszawa S2 tunel, gm. Warszawa, droga nr S8.
- Zakręt, gm. Sulejówek, droga nr 92.
- Blizne Łaszczyńskiego, gm. Stare Babice, droga nr S8.
- Regut, gm. Celestynów, droga nr 50.
- Karniewo, gm. Karniewo, droga nr 60.
- Woj. małopolskie:
- Tarnów, gm. Tarnów, droga nr 94.
- Woj. opolskie:
- Łosiów, gm. Lewin Brzeski, droga nr 94.
- Woj. podkarpackie:
- Jamnica, gm. Grębów, droga nr 871.
- Iskrzynia, gm. Korczyna, droga nr 19.
- Kolbuszowa Górna, gm. Kolbuszowa, droga nr 9.
- Woj. podlaskie:
- Zwierki, gm. Zabłudów, droga nr 19.
- Woj. pomorskie:
- Rekowo Górne, gm. Reda, droga nr 216.
- Woj. śląskie:
- Tarnowskie Góry, gm. Tarnowskie Góry, droga nr 11.
- Wilcza, gm. Pilchowice, droga nr 78.
- Gorzyce, gm. Gorzyce, droga nr 78.
- Woj. świętokrzyskie:
- Radlin, gm. Górno, droga nr 74.
- Woj. warmińsko-mazurskie:
- Gwiazdowo, gm. Piecki, droga nr 59.
- Gietrzwałd, gm. Gietrzwałd, droga nr 16.
- Woj. zachodniopomorskie:
- Babigoszcz, gm. Przybiernów, droga nr 3.
Podsumowanie
Czy odcinkowe pomiary prędkości muszą być oznakowane?
Tak, przed wjazdem na drogę z odcinkowym pomiarem prędkości powinien być ustawiony znak informacyjny D-51a. O końcu odcinkowego pomiaru prędkości informuje znak D-51b.
Odcinkowy pomiar prędkości a procedura wystawienia mandatu. Po jakim czasie przychodzi mandat?
Procedura wygląda podobnie jak w przypadku wykroczeń zarejestrowanych fotoradarami punktowymi. Po ustaleniu właściciela auta, dostaje on informacje o wykroczeniu – może przyjąć mandat, odmówić jego przyjęcia, wskazując osobę, która kierowała pojazdem, lub odmówić przyjęcia mandatu bez wskazywania, kto kierował pojazdem (w ostatnim przypadku właściciel może zostać ukarany grzywną). Informacja o wykroczeniu może przyjść nawet do 180 dni po zarejestrowaniu przekroczenia prędkości, chociaż najczęściej trwa to dużo krócej.
Czy odcinkowy pomiar prędkości działa w nocy?
Tak, kamery rejestrują obraz bez względu na porę, w każdych warunkach widoczności.
