Pomarańczowy kogut ostrzegawczy a przepisy: kto może używać pomarańczowego światła?
Kogut sygnalizacyjny na dachu pojazdu kojarzy się przede wszystkim z pojazdem uprzywilejowanym. Ale czy tylko pojazdy uprzywilejowane mogą dawać sygnały błyskowe? Sprawdzamy, co oznacza kogut wysyłający światło ostrzegawcze pomarańczowe oraz kto i w jakich sytuacjach może (lub musi) używać pomarańczowego koguta.
Kogut ostrzegawczy – co mówią przepisy?
Kogut wysyłający sygnały błyskowe jest charakterystycznym elementem wyposażenia niektórych pojazdów. Dzięki niemu inni uczestnicy ruchu mogą np. szybko zidentyfikować poruszający się po drodze pojazd uprzywilejowany, np. karetkę pogotowia, wóz strażacki czy policyjny radiowóz. Warto jednak zwrócić uwagę, że nie każdy pojazd z kogutem to pojazd uprzywilejowany. Po czym zatem można go poznać? Znaczenie ma kolor wysyłanych sygnałów świetlnych.
Zgodnie z zapisami Kodeksu drogowego pojazd uprzywilejowany to pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi. Określenie to obejmuje także pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego.
Dla innych pojazdów, niebędących uprzywilejowanymi, ale w przypadku których istnieje konieczność oznaczenia ich obecności na drodze, zarezerwowane jest pomarańczowe (żółte) światło ostrzegawcze.
Pomarańczowe sygnały błyskowe – kiedy obowiązkowe?
Art. 54 Kodeksu drogowego wskazuje, że żółte sygnały błyskowe powinien wysyłać:
- pojazd wykonujący na drodze prace porządkowe, remontowe lub modernizacyjne;
- pojazd, który ze względu na konstrukcję, ładunek lub nietypowe zachowanie na drodze może zagrażać bezpieczeństwu w ruchu drogowym.
W myśl art. 31 Kodeksu drogowego żółte sygnały błyskowe może wysyłać także pojazd holowany (zamiast oznaczenia trójkątem odblaskowym). Sygnały błyskowe powinny być widoczne dla innych uczestników ruchu.
| Używanie pomarańczowych sygnałów błyskowych do celów innych niż wymienione jest zabronione. |
Pojazd wyposażony w pomarańczowy kogut a przepisy ruchu drogowego
W ramach wykonywania określonych działań kierowca pojazdu uprzywilejowanego może nie stosować się do niektórych przepisów ruchu drogowego. Dopuszczenie odstępstw ma na celu ułatwienie pojazdom służb ratunkowych przejazdu oraz umożliwienie wykonywania zadań w sposób efektywny (np. szybki dojazd na miejsce wypadku). Trzeba jednak pamiętać, że zastosowanie koguta wysyłającego światło pomarańczowe ostrzegawcze nie daje pojazdowi automatycznego pierwszeństwa na drodze i nie oznacza, że kierowca może nie stosować się do obowiązujących zasad ruchu. Co mówią na ten temat przepisy?
Kierujący pojazdem wykonującym na drodze prace porządkowe, remontowe lub modernizacyjne może – pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności – nie stosować się do przepisów o obowiązku jazdy na jezdni lub przy jej prawej krawędzi oraz o zatrzymaniu i postoju, z tym że:
- na jezdni jednokierunkowej oraz poza obszarem zabudowanym, podczas oczyszczania drogi ze śniegu, dopuszcza się również jazdę przy lewej krawędzi jezdni;
- jazdę po drodze dla pieszych dopuszcza się tylko przy zachowaniu bezpieczeństwa pieszych.
Kierujący takim pojazdem może także korzystać z autostrady lub drogi ekspresowej – nawet wówczas, gdy pojazd ten nie jest pojazdem samochodowym lub jego konstrukcja uniemożliwia rozwinięcie prędkości co najmniej 40 km/h.
Pomarańczowy kogut – w jakim celu? Jakie pojazdy powinny być wyposażone?
Używanie pomarańczowego światła ma na celu zwiększenie widoczności tych pojazdów na drodze oraz poinformowanie innych uczestników ruchu, że pojazd wysyłający takie sygnały może zachowywać się nietypowo, np. pojazdy z pomarańczowym kogutem wykonujące na drodze prace porządkowe itp. mogą poruszać się po autostradzie lub drodze ekspresowej z prędkością mniejszą niż 40 km/h). Pomarańczowy sygnał świetlny stosuje się także w przypadków pojazdów gabarytowych, mogących powodować na drodze utrudnienia lub przewożących niebezpieczne ładunki.
Pojazdy, które mogą być wyposażone w koguty wysyłające pomarańczowe światło:
- pomoc drogowa,
- koparki,
- ciągniki rolnicze,
- kombajny,
- pojazdy wolnobieżne,
- pojazdy służb miejskich, np. śmieciarki,
- poruszające się po drogach maszyny budowlane,
- pojazdy ADR (przewożące substancje i mieszaniny stwarzające zagrożenie dla zdrowia i dla środowiska).
Pomarańczowe koguty sprawdzają się nie tylko jako wyposażenie pojazdów poruszających się po drogach. Mogą być przydatne także w przypadku wózków widłowych i innych maszyn transportowych wykorzystywanych w magazynach, halach produkcyjnych itp. Dzięki migającemu światłu pojazdy są lepiej widoczne, nawet w miejscach słabo oświetlonych, co wpływa na poprawę bezpieczeństwa, zmniejszając ryzyko wypadków i kolizji.
Norma ECE R65
W przypadku niektórych pojazdów kogut wysyłający pomarańczowe światło ostrzegawcze powinien być elementem wyposażenia. Co trzeba wiedzieć, kupując kogut do ciągnika lub innego pojazdu? Lampy powinny spełniać wymagania określone w normie technicznej ECE R65.
Norma ECE R65 to norma dotycząca homologacji świateł i urządzeń sygnalizacyjnych stosowanych m.in. na dachach pojazdów. Została opracowana w celu ustalenia standardów dotyczących widoczności i efektywności takich urządzeń jak np. koguty ostrzegawcze, zarówno te stosowane przez pojazdy uprzywilejowane, jak i te wysyłające pomarańczowe sygnały błyskowe. Określa wymagania techniczne dotyczące m.in. kształtów i konstrukcji kogutów, dopuszczalnego natężenia światła, rozkładu światła, dopuszczalnych sposobów montażu.
O zgodności z normą świadczy oznakowanie – na urządzeniu powinien znajdować się symbol E-1. Brak oznakowania oznacza brak homologacji (taki produkt nie jest dopuszczony do stosowania w publicznym ruchu drogowym).
Pomarańczowy kogut ostrzegawczy – FAQ
Nie zawsze. O tym, czy mamy do czynienia z pojazdem uprzywilejowanym, czy też nie, świadczą kolory sygnałów świetlnych. Pojazdy uprzywilejowane wysyłają niebieskie światła błyskowe (ew. czerwone). Pomarańczowe koguty nie są stosowane do oznaczania pojazdów uprzywilejowanych.
Przepisy wskazują, że w pomarańczowe koguty powinny być wyposażone pojazdy wykonujące na drodze prace porządkowe, remontowe lub modernizacyjne, a także takie, które mogą zagrażać bezpieczeństwu ruchu (np. ze względu na swoje gabaryty, konstrukcje lub przewożony ładunek). Mogą to być np. śmieciarki, pojazdy pomocy drogowej, pojazdy ADR, ciągniki rolnicze, poruszające się po drogach maszyny budowlane.
Pojazd z pomarańczowym kogutem nie jest pojazdem uprzywilejowanym i musi przestrzegać obowiązujących przepisów. W art. 54 Kodeksu drogowego znajdują się jednak zapisy wskazujące, że w pewnych sytuacjach i pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, kierowca takiego pojazdu może nie stosować się do przepisów o obowiązku jazdy na jezdni lub przy jej prawej krawędzi oraz o zatrzymaniu i postoju.
Tego typu urządzenia sygnalizacyjne powinny spełniać wymagania normy ECE R65.
