Instrukcje BHP przy pracach budowlanych: jakie są wymagane i gdzie je zamieszczać?

Prace budowlane stwarzają liczne zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników. To dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad BHP. W tym artykule przyglądamy się przepisom dotyczącym instrukcji BHP na budowie. Sprawdzamy m.in., jakiego rodzaju instrukcje BHP są wymagane przy pracach budowlanych i co powinny zawierać.

Jakie znaczenie ma instrukcja BHP na budowie?

Ryzyko upadku z wysokości, prace przy głębokich wykopach, użytkowanie różnego typu maszyn i narzędzi, narażenie na hałas i wibracje, praca w różnych warunkach pogodowych – to tylko niektóre czynniki stwarzające zagrożenia przy pracach na budowie. Dla poprawy bezpieczeństwa pracowników i minimalizacji ryzyka wypadków niezwykle ważna jest świadomość tych zagrożeń, stosowanie odpowiednich środków ochrony oraz opracowanie przez pracodawcę i przestrzeganie przez pracowników instrukcji BHP.

Instrukcja bhp to dokument, który odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu wypadkom na budowie. Dostarczają niezbędnej wiedzy w zakresie bezpiecznego wykonywania prac, obsługi maszyn itp. Zwiększają wśród pracowników świadomość na temat potencjalnych zagrożeń i pozwalają im zapobiegać. Zawierają także informacje na temat zasad postępowania w sytuacjach awaryjnych, co w wielu sytuacjach może uratować zdrowie, a nawet życie. Warto pamiętać, że opracowanie i udostępnienie pracownikom instrukcji BHP przy robotach budowlanych jest obowiązkiem prawnym.

Bezpieczeństwo podczas robót i instrukcje BHP na budowie – co mówią przepisy?

Kodeks pracy

Jednym z obowiązków pracodawcy jest zaznajamianie pracowników z przepisami i zasadami BHP dotyczącymi wykonywanych prac. Wynika to kodeksu pracy. Znajduje się tam również zapis nakładający na pracodawcę obowiązek wydawania szczegółowych instrukcji i wskazówek dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy. Co ważne, pracownik ma obowiązek potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami i zasadami BHP.  

Instrukcja bhp a roboty budowlane – rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP

Skrócona instrukcja udzielania pierwszej pomocy - IAA12

Instrukcja BHP na stanowisku malarza budowlanego - IAJ05

Instrukcja BHP przy wznoszeniu i demontażu rusztowań budowlanych - IAJ02

Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHPjasno wskazuje, że pracodawca jest zobowiązany udostępnić pracownikom (do stałego korzystania) aktualne instrukcje BHP. Chodzi o instrukcje dotyczące:

• stosowanych w zakładzie pracy procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;
• obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;
• postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi;
• udzielania pierwszej pomocy.

Rozporządzenie w sprawie BHP podczas wykonywania robót budowlanych

Jeśli chodzi o bezpieczeństwo i instrukcje do stosowania na budowie, warto zaznajomić się z rozporządzeniem w sprawie BHP podczas wykonywania robót budowlanych. Jak wskazuje § 2, wykonawca, przed przystąpieniem do wykonywania robót, ma obowiązek opracować instrukcję bezpiecznego ich wykonywania oraz zaznajomić z nią pracowników (w zakresie wykonywania przez nich robót). Użyty w rozporządzeniu termin instrukcja bezpiecznego wykonywania robót oznacza sposób zapobiegania zagrożeniom związanym z wykonywaniem robót budowlanych i sposób postępowania w przypadku występowania tych zagrożeń.

Rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dot. BHP w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy

Zgodnie z przepisami pracodawca musi również zapewnić pracownikom dostęp do informacji, w tym pisemnych instrukcji użytkowania maszyn. Instrukcje te powinny zawierać co najmniej informacje dotyczące BHP w zakresie: warunków użytkowania maszyn, występowania możliwych do przewidzenia sytuacji nietypowych, praktyki użytkowania maszyn. Bardzo ważny wydaje się zapis mówiący, że instrukcje powinny być zrozumiałe dla pracowników, których dotyczą.

Gdzie powinna znajdować się instrukcja BHP?

Zapewnienie pracownikom dostępu do instrukcji BHP może być istotne dla bezpieczeństwa w miejscu pracy. Tymczasem przepisy nie precyzują, gdzie i w jaki sposób należy przechowywać tego typu dokumenty. Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP wskazuje jedynie, że instrukcje powinny być udostępnione do stałego korzystania.  Miejsce i sposób przechowywania instrukcji zależy więc od pracodawcy. Wydaje się istotne, aby znajdowały się one w miejscach dostępnych dla wszystkich pracowników, tak aby w razie konieczności mogli oni zapoznać się z obowiązującymi zasadami BHP (nie powinny być przechowywane np. w biurach i innych pomieszczeniach zamykanych na klucz). Instrukcje BHP mogą znajdować się np. w pomieszczeniach socjalnych (wywieszone na specjalnej tablicy lub przechowywane w odpowiednio oznaczonym segregatorze). Plansze z instrukcjami mogą być także umieszczane bezpośrednio na stanowiskach pracy, przy maszynach i urządzeniach (lub w ich pobliżu).

Przykładowe instrukcje BHP do stosowania na budowie

• Instrukcja BHP przy wznoszeniu i demontażu rusztowań budowlanych
• Instrukcja BHP na stanowisku malarza budowlanego
• Instrukcja BHP przy obsłudze betoniarki 500-litrowej
• Instrukcja BHP przy obsłudze betoniarki
• Instrukcja BHP przy robotach budowlanych w okresie zimy
• Instrukcja BHP przy robotach elektrycznych na budowie
• Instrukcja BHP przy wykonywaniu robót ziemnych

Instrukcje BHP przy pracach budowlanych – FAQ