Ochrona głowy – odzież ochronna i robocza
Na niektórych stanowiskach pracy konieczne jest stosowanie środków ochrony głowy – ze względu na zagrożenia urazami mechanicznymi, możliwość zamoczenia głowy, zabrudzenia różnymi substancjami (np. toksycznymi lub drażniącymi) lub ze względu na niekorzystne warunki atmosferyczne (np. słońce, opady deszczu lub niska temperatura). Jak skutecznie chronić głowę podczas pracy?
Ochrona głowy w pracy
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy wskazuje na rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej.
Ochrona głowy – hełmy ochronne
Powinny być stosowane przy pracach, w których istnieje ryzyko urazu głowy, a zwłaszcza:
– Przy pracach budowlanych (m.in. na rusztowaniach, pracach montażowych, instalacyjnych).
– Przy takich pracach jak np. prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieżach stalowych, rurociągach, stalowych konstrukcjach hydraulicznych.
– Przy pracach ziemnych i skalnych, przy wykopach, rowach, szybach, tunelach.
– Przy pracach w podziemnych wyrobiskach, kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu węgla i innych surowców mineralnych.
– Przy pracach z materiałami wybuchowymi.
– Przy pracach w zakładach przeróbki rud, kuźniach, odlewniach metali, przy wielkich piecach.
– Przy pracach w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia dźwigów i przenośników.
– Przy pracach przy piecach przemysłowych.
– Przy pracach w stoczniach okrętowych.
– Przy pracach manewrowych na kolei.
Nakrycia głowy:
Stosowane są przy pracach, które stwarzają ryzyko pochwycenia włosów, zamoczenia głowy lub zanieczyszczenia substancjami i materiałami toksycznymi, drażniącymi, żrącymi, podatnymi na gnicie lub mogącymi być źródłem infekcji, a także w warunkach niskiej i wysokiej temperatury. Stosowane są zwłaszcza:
– Przy pracy w narażeniu na działanie pyłów toksycznych, substancji żrących lub drażniących.
– Przy przenoszeniu (na głowie lub ramionach) półtuszy zwierzęcych skór lub innych produktów podatnych na gnicie, które pochodzą z uboju zwierząt, a także przy przenoszeniu paczek z niezdezynfekowanymi kawałkami materiału lub substancji pochodzenia zwierzęcego.
– Przy pracach w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach.
– Przy pracach na zewnątrz – w narażeniu na deszcz i/lub działanie niskiej lub wysokiej temperatury.
– Przy pracach w komorach chłodniczych.
– Przy pracach, gdzie włosy pracowników narażone są na wciągnięcie przez ruchome części maszyn lub urządzeń mechanicznych.
– Przy pracy w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych.
Ochrona głowy – hełmy ochronne
Zadaniem hełmów ochronnych jest ochrona głowy przed urazami mechanicznymi. W potocznym nazewnictwie możemy spotkać się z określeniem „kaski ochronne”. Powinny być one dobrze dopasowane i zapewniać wysoki komfort podczas użytkowania. Hełmy stosowane są np. w górnictwie i budownictwie. Chronią przed uderzeniami o nieruchome, niebezpieczne obiekty, a także przed spadającymi przedmiotami, przed poprzecznie działającymi siłami ściskającymi, a także przed otwartym płomieniem, porażeniem prądem elektrycznym i odpryskami stopionego metalu.
Hełmy ochronne – normy
Można wymienić dwie podstawowe normy, które określają wymagania dla hełmów ochronnych.
– Norma PN-EN 397 Przemysłowe hełmy ochronny – określa parametry techniczne, fizyczne, sposoby badań i dodatkowe oznaczenia dotyczące hełmów ochronnych. Zgodnie z tą normą każdy kask powinien mieć wytłoczone lub w sposób trwały naklejone na skorupę hełmu informację o jego właściwościach ochronnych. Znakowanie powinno zawierać: numer normy, nazwę lub znak producenta, datę produkcji, rodzaj tworzywa, zakres rozmiarów oraz numer identyfikacyjny.
– Norma PN-EN 812 Przemysłowe hełmy lekkie – określa wymagania fizyczne, parametry techniczne, metody badań i wymagania dotyczące oznakowania hełmów lekkich (czapek) chroniących przed uderzeniami – w twarde lub nieruchome przedmioty, z taką siłą, która może spowodować rozdarcie skóry lub inne powierzchowne rany; nie mogą być jednak stosowane jako ochrona głowy przed skutkami uderzeń, upadków przedmiotów lub przed poruszającymi się lub zawieszonymi ładunkami.
Uwaga! Nie wolno mylić przemysłowych hełmów ochronnych, zgodnych z normą PN-EN 397 z hełmami lekkimi, o których mówi norma PN-EN 812.
Kontrola hełmów ochronnych
Należy pamiętać, że niestosowanie środków ochrony głowy tam, gdzie jest to konieczne, może mieć katastrofalne skutki. Brak hełmu może skutkować jedynie lekkim obrażeniem głowy, ale również wstrząśnięciem mózgu, pęknięciem czaszki, uszkodzeniem kręgosłupa czy uszkodzeniem ośrodka układu nerwowego. Bardzo ważne, by hełmy ochronne poddawane były regularnej kontroli stanu technicznego, na którą składa się sprawdzenie terminu zachowania własności ochronnych (zgodnie z informacjami na skorupie hełmu i zgodnie z instrukcją użytkowania), przeprowadzenie prostych badań poszczególnych elementów hełmu oraz ocena wzrokowa ewentualnych uszkodzeń.
