Ochrona oczu i twarzy – odzież ochronna i robocza
Odpryski, bryzgi, opiłki, a także inne czynniki mechaniczne oraz chemiczne, termiczne, biologiczne lub promieniowanie (laserowe, elektromagnetyczne, jonizujące) mogą stanowić poważne zagrożenie dla oczu i twarzy. Wówczas niezbędne jest stosowanie odpowiedniego zabezpieczenia. Ważne, by ochrona oczu i twarzy była dostosowana do rodzaju zagrożenia, które występuje w miejscu pracy.
Ochrona oczu i twarzy – kiedy stosujemy?
Oko jest bardzo wrażliwym i delikatnym organem, dlatego jeżeli w miejscu występuje ryzyko urazu oczu, należy zastosować odpowiednią ochronę. Większość środków ochrony oczu ma szybkę, która stanowi zabezpieczenie przed odpryskami, uderzeniami i innymi uszkodzeniami mechanicznymi. Szybka może posiadać właściwości filtracyjne (chroni wówczas przed szkodliwym działaniem promieniowania). Na szybkę mogą być również nałożone warstwy, które chronią przed zaparowaniem czy zarysowaniem. Szybka ochronna wytwarzana jest z octanu celulozy, polimetakrylanu metylu oraz poliwęglanu o grubościach od 0,25 mm do 3 mm. Jest to materiał, który charakteryzuje się bardzo wysoką wytrzymałością mechaniczną
Środki ochrony oczu i twarzy powinno się stosować tam, gdzie występują zagrożenia takie jak:
– Pyły i gazy.
– Uderzenia (np. odpryski ciał stałych).
– Promieniowanie optyczne (m.in. promieniowanie laserowe lub powstające w procesach spawalniczych).
– Krople i rozbryzgi cieczy.
– Łuk elektryczny.
– Stopione metale i gorące ciała stałe.
Ochrona oczu i twarzy – kategorie
Środki ochrony oczu i twarzy można podzielić na cztery podstawowe kategorie:
– Okulary ochronne – są najczęściej stosowanym środkiem ochrony oczu. Ich głównym elementem są szybki (z tworzywa sztucznego lub nietłukącego się szkła), które chronią przed urazami mechanicznymi lub rozbryzgami cieczy. Szybki mogą mieć filtr ochronny i chronić m.in. przed olśnieniem słonecznym czy promieniowaniem podczerwonym). Niekiedy okulary ochronne mają dodatkowe osłony, które zabezpieczają przed dostaniem się groźnych substancji lub odprysków od czoła lub od strony bocznej.
– Gogle ochronne – są bardziej szczelne i posiadają lepsze własności ochronne niż okulary. Są skonstruowane tak, że ściśle przylegają do twarzy, mogą stanowić ochronę m.in. przed zagrożeniami biologicznymi czy chemicznymi. Szybki gogli ochronnych często są zabezpieczone przed zaparowaniem (system wentylacji pośredniej lub bezpośredniej).
– Osłony twarzy – chronią one całą twarz i wykonane są najczęściej z tworzyw sztucznych lub z metalowej siatki. Ich duża powierzchnia minimalizuje ryzyko przeniknięcia do wnętrza niebezpiecznych substancji. Mogą być wyposażone w filtry, które stanowią ochronę przed szkodliwym promieniowaniem. Osłony twarzy montowane są na nagłowiu samonośnym lub na hełmie ochronnym.
– Osłony spawalnicze (w tym tarcze, przyłbice, gogle i kaptury) – stanowią ochronę przed szkodliwym działaniem promieniowania optycznego oraz przed innymi zagrożeniami, które niesie za sobą spawanie i pokrewne czynności. Tarcze to rodzaj osłony trzymanej przez pracownika podczas spawania; chronią one oczy, twarz i szyję. Przyłbice stanowią ochronę dla całej twarzy oraz oczu przed iskrami, odpryskami i szkodliwym promieniowaniem. Kaptury natomiast zapewniają ochronę nie tylko oczom i twarzy, ale również głowie i szyi przed działaniem wysokiej temperatury.
Ochrona oczu i twarzy – wybór norm
– PN-EN 166:2005 – Ochrona indywidualna oczu — Wymagania – określa wymagania dla różnych typów środków ochrony oczu.
– PN-EN 169:2005 – Ochrona indywidualna oczu — Filtry spawalnicze i filtry dla technik pokrewnych — Wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie – określa oznaczenia i wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania dla filtrów do ochrony oczu, stosowanych prze operatorów spawarek, lutospawa rek, łuków elektrycznych oraz urządzeń do cięcia strumieniem plazmy.
– PN-EN 170:2005 – Ochrona indywidualna oczu — Filtry chroniące przed nadfioletem — Wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie – określa sposób oznaczania i identyfikacji, wskazówki dotyczące wyboru i użytkowania, podaje także wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania filtrów stanowiących ochroną przed promieniowaniem nadfioletowym.
– PN-EN 172:2000 – Ochrona indywidualna oczu — Filtry chroniące przed olśnieniem słonecznym, do zastosowań przemysłowych – określa oznaczenia i współczynniki przepuszczenia oraz metody badań filtrów, które chronią przed olśnieniem słonecznym.
– PN-EN 1731:2008 – Ochrona indywidualna oczu — Siatkowe ochrony oczu i twarzy – określa materiały, sposób projektowania, wymagania, metody badań oraz znakowanie siatkowych ochron indywidualnych oczu i twarzy, które stanowią ochronę przed zagrożeniami mechanicznymi.
– PN-EN 175:1999 – Ochrona indywidualna — Środki ochrony oczu i twarzy stosowane podczas spawania i w procesach pokrewnych – określa wymagania dotyczące bezpieczeństwa oraz metod badania środków indywidualnej ochrony do oczu i twarzy przed szkodliwym działaniem promieniowania optycznego i innymi specyficznymi źródłami ryzyka lub zagrożeń (występujących m.in. podczas spawania, cięcia lub pokrewnych czynności).
– PN-EN 379+A1:2010 – Ochrona indywidualna oczu – Automatyczne filtry spawalnicze – określa wymagania dla automatycznych filtrów spawalniczych, które przełączają swój współczynnik przepuszczania światła na z góry określoną mniejszą wartość, kiedy zapala się łuk spawalniczy.
– PN-EN 61000-6-2:2008 – Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) — Część 6-2: Normy ogólne — Odporność w środowiskach przemysłowych – określa wymagania z zakresu odporności na różne zjawiska zanurzeniowe o charakterze ciągłym lub przejściowym, przewodzone lub promieniowane, oraz wyładowania elektrostatyczne w odniesieniu do urządzeń elektronicznych i elektrycznych przewidzianych do pracy w środowiskach przemysłowych, dla których nie ma odpowiednich norm wyrobów lub norm grup wyrobów.
