Legalność znaków drogowych: gdzie sprawdzić i zgłosić naruszenie?
Nieprawidłowo ustawione lub niespełniające określonych wymagań znaki drogowe mogą wprowadzać kierowców w błąd, a nawet prowadzić do niebezpiecznych sytuacji na drodze. Jak sprawdzić legalność znaku drogowego? W tym artykule przyglądamy się tej kwestii bliżej: co może wskazywać, że znak jest nielegalnie ustawiony i gdzie zgłosić nielegalnie postawiony znak drogowy, czy znak musi mieć homologacją i jak wygląda homologacja znaku drogowego.
Kiedy znak drogowy (nie) jest ważny?
Legalność znaków drogowych a procedury
Jeśli chodzi o procedury, określa je rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem. Ustawienie znaku drogowego wymaga m.in. sporządzenia odpowiedniego projektu organizacji ruchu, zatwierdzenia organizacji ruchu przez organ zarządzający ruchem i pozytywne zaopiniowanie projektu przez policję. Co ważne, znaków nie wolno ustawiać na własną rękę. Jak wskazuje kodeks wykroczeń, osoba ustawiająca samowolnie nielegalnie znak drogowy, a także która niszczy, uszkadza, usuwa, zasłania lub czyni znak niewidocznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny. Zgodnie z ustawą o drogach publicznych za kwestie związane m.in. z oznakowaniem dróg odpowiada zarządca drogi, czyli: Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad w przypadku dróg krajowych, zarząd województwa w przypadku dróg wojewódzkich, zarząd powiatu w przypadku dróg powiatowych oraz wójt, burmistrz lub prezydent miasta w przypadku dróg gminnych.
Wymagania dla znaków drogowych i warunki techniczne umieszczania znaków drogowych
Bardzo istotną kwestią jest zgodność oznakowania drogowego z normami i przepisami. Wymagania dotyczące znaków stałych określa norma zharmonizowana PN-EN 12899-1:2010 (Stałe pionowe znaki drogowe). Ważnym dokumentem jest także załącznik nr 1 do rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Określa on wymagania dotyczące:
- wielkości, wymiarów i widoczności znaków;
- barwy i odblaskowości znaków;
- liternictwa i napisów stosowanych na znakach;
- zasad doboru typów folii na licach znaków, w zależności od ich lokalizacji;
- zasad umieszczania znaków na drodze;
- wzorów barwnych znaków;
- konstrukcji znaków.
Oznakowanie CE
Znaki stosowane na drogach muszą być oznakowane symbolem CE – wskazuje on, że znak uzyskał certyfikat CE dla wyrobów budowlanych, może być wprowadzony do obrotu i może być użytkowany na terenie Unii Europejskiej. Taki certyfikat znaku drogowego jest informacją, że produkt spełnia wymogi prawne i odpowiada wymogom technicznym. Kwestie związane z oznakowaniem CE reguluje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. Zgodnie z jego zapisami oznakowaniu CE towarzyszą dwie ostatnie cyfry roku, w którym zostało ono umieszczone po raz pierwszy; nazwa i adres siedziby producenta lub znak identyfikujący, pozwalający w łatwy i jednoznaczny sposób określić nazwę i adres producenta; niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu; numer referencyjny deklaracji właściwości użytkowych; poziom lub klasa zadeklarowanych właściwości użytkowych; odniesienie do zastosowanej zharmonizowanej specyfikacji technicznej; numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej (w stosownych przypadkach) oraz zamierzone zastosowanie wyrobu określone w zastosowanej zharmonizowanej specyfikacji technicznej.
Tymczasowe odwołanie znaku drogowego
Istnieje istotna różnica między oznakowaniem nieważnym z punktu widzenia prawa a znakami tymczasowo unieważnionymi. Nielegalne znaki drogowe to takie, które zostały ustawione bez dopełnienia odpowiednich procedur, przez osoby lub organy do tego nieupoważnione oraz niespełniające określonych dla nich wymogów technicznych. Znaki drogowe muszą być również odpowiednio umiejscowione i widoczne. Natomiast znaki tymczasowo odwołane to legalne oznakowanie, które zostało zawieszone tylko na określony czas, np. z powodu zmian w organizacji ruchu przy robotach drogowych. Do odwoływania znaków wykorzystuje się czarno-pomarańczowe taśmy, które nakleja się na lica znaków. Znaki unieważnione w ten sposób pozostają legalne, jednak do czasu usunięcia taśmy kierowcy nie muszą się do nich stosować. Taśmy do unieważniania znaków to wygodne rozwiązanie – nie trzeba demontować oznakowania i można szybko je przywrócić, kiedy znowu są potrzebne, np. po przywróceniu stałej organizacji ruchu.
Legalność znaków drogowych – FAQ
Aby znak drogowy był legalny, musi być ustawiony zgodnie z obowiązującą procedurą, przez uprawniony do tego organ i spełniać wymagania określone w odpowiednich normach i przepisach. Znaki stosowane na drogach muszą mieć oznakowanie CE.
Kierowcy nie muszą stosować się do znaków tymczasowo odwołanych. Są to znaki, na których licach naklejona jest czarno-żółta taśma. Takie znaki są legalne, ale czasowo zawieszone, np. ze względu na tymczasową zmianę organizacji ruchu. Zasadniczo ważne nie są znaki postawione nielegalnie. W większości jednak przepadków kierowca nie jest w stanie ocenić i nie ma jak sprawdzić, kiedy postawiono znak drogowy, czy postawiono go zgodnie z prawem i czy spełnia wszystkie wymagania.
