Fotoluminescencyjne znaki bezpieczeństwa
Zgodnie z wymaganiami normy PN-N-01256-5:1998 (Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych) fotoluminescencyjne znaki bezpieczeństwa stosuje się do oznaczania dróg ewakuacyjnych wszędzie tam, gdzie występuje oświetlenie dzienne i/lub elektryczne podstawowe. Czym jest zjawisko fotoluminescencji i dlaczego w takich warunkach nie trzeba korzystać ze znaków podświetlanych?
Wspomniana norma dopuszcza również dodatkowe oznaczenia na drogach ewakuacyjnych w postaci pasów z materiału fosforescencyjnego. Przyjrzyjmy się, czym charakteryzują się takie materiały i czy jest różnica między nimi a materiałami, z których wytwarzane są fotoluminescencyjne znaki bezpieczeństwa.
Fotoluminescencja
Fotoluminescencja jest jednym z typów luminescencji, czyli zjawiska wytwarzania światła pod wpływem nietermicznych czynników. Czynnikiem wzbudzającym fotoluminescencję (tym, który powoduje, że fotoluminescencyjne znaki bezpieczeństwa świecą w ciemności) jest promieniowanie widzialne i ultrafioletowe.
Ze względu na czas trwania zjawisko fotoluminescencji dzielimy na fluorescencję i fosforescencję. Materiały fluorescencyjne świecą jedynie wówczas, gdy działa na nie czynnik wzbudzający, czyli nie mogą być wykorzystywane do wytwarzania znaków bezpieczeństwa (jeżeli zgaśnie światło, znaki nie będą świecić, a więc nie będą widoczne). Inaczej jest z materiałami fosforescencyjnymi, które świecą jeszcze przez pewien czas po ustąpieniu czynnika wzbudzającego.
Właściwości fotoluminescencyjne wg normy ISO 17398
Ile czasu, po ustąpieniu czynnika wzbudzającego, będą świecić fotoluminescencyjne znaki bezpieczeństwa? Zależy to od klasy świecenia. Według normy ISO 17398 wyróżniamy cztery klasy luminacji:
- KLASA A – spełnia minimalne wymagania dla Śwadectwa Dopuszczenia CNBOP. Fotoluminescencyjne znaki bezpieczeństwa tej klasy można umieszczać w jasnych przestrzeniach lub pomieszczeniach o oświetleniu dziennym lub stałym.
- KLASA B – znaki klasy B umieszcza się w przestrzeni lub pomieszczeniach o stałym oświetleniu podczas pracy.
- KLASA C – znaki, które sklasyfikowane są w tej grupie montuje się w przestrzeni z oświetleniem przytłumionym lub czasowym. Fluorescencyjne znaki bezpieczeństwa klasy C są wymagane m.in. w szpitalach, galeriach handlowych, na lotniskach.
- KLASA D – znaki klasy D montowane są na obszarach o słabym oświetleniu oraz wówczas, gdy istnieją specjalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa (m.in. w tunelach czy na statkach).
