Znaki drogowe poziome (na jezdni) – przepisy, podział i przykłady
Znaki drogowe poziome to rodzaj oznakowania na nawierzchni jezdni w postaci figur geometrycznych, symboli i punktowych elementów odblaskowych. Kiedy są stosowane i jakie muszą spełniać wymagania? Jakie przepisy regulują ich kształty i barwy?
Znaki poziome na jezdni, w zależności od rodzaju, pełnią różne funkcje – zasadniczo zwiększają bezpieczeństwo uczestników ruchu i innych osób znajdujących się na drodze, usprawniają ruch pojazdów i ułatwiają korzystanie z drogi. Znaki namalowane na jezdni umożliwiają także przekazywanie kierującym pojazdami informacji o przyjętym sposobie prowadzenia ruchu również w miejscach, gdzie zastosowanie innego rodzaju oznakowania byłoby niewystarczające lub niemożliwe.
Jakie przepisy określają wymagania dla znaków drogowych poziomych?
Szczegółowe warunki techniczne dla znaków poziomych oraz sposób, w jaki powinny być umieszczone na drogach zawarte są w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń BRD i warunków ich umieszczania na drogach. Oznakowanie poziome dróg może występować samodzielnie lub ze znakami pionowymi. Warto przy tym podkreślić, że znaki poziome i pionowe są tak samo ważne, żaden z tych dwóch rodzajów oznakowania nie pełni funkcji nadrzędnej. Znaki poziome na jezdni muszą spełniać szereg wymagań.
Minimalne wymagania dla stałego oznakowania poziomego dla różnych rodzajów dróg
- Współczynnik luminacji β (widoczność w dzień):
- autostrady: 0,32,
- drogi ekspresowe: 0,32,
- pozostałe drogi: 0,30.
- Powierzchniowy czynnik odblasku (widzialność w nocy):
- autostrady: 200 mcd/lx/m2,
- drogi ekspresowe: 150 mcd/lx/m2,
- pozostałe drogi 100 mcd/lx/m2 (nie dotyczy oświetlonych dróg miejskich).
- Wskaźnik szorstkości SRT:
- autostrady: 50,
- drogi ekspresowe: 50,
- pozostałe drogi: 45.
- Trwałość w skali LCPC:
- autostrady: 6,
- drogi ekspresowe: 6,
- pozostałe drogi: 6.
Znaki poziome – podział
Znaki drogowe poziome mogą występować w postaci znaków podłużnych, strzałek i znaków poprzecznych. Do oznakowanie poziomego stosuje się także znaki uzupełniające oraz punktowe elementy odblaskowe.
Znaki podłużne
Znaki podłużne to linie równoległe do osi jezdni lub odchylone od niej pod niewielkim kątem. Mogą być to linie pojedyncze (przerywane lub ciągłe) i podwójne (ciągłe z przerywanymi, ciągłe, przerywane). Linie przerywane składają się z kresek i przerw. Ich długości uzależnione są od dopuszczalnej prędkości na danym odcinku drogi i przeznaczenia danej linii.
Podział znaków podłużnych
Linie segregacyjne (znaki P-1a – P-6a)
Oddzielają od siebie pasy ruchów (w tym samym kierunku lub w przeciwnych kierunkach) i wskazują kierowcom, w którym miejscu można zmienić pas ruchu, a w którym miejscu jest to zabronione.
Linie krawędziowe (znaki P-7a – P-7d)
Służą do wyznaczania krawędzi jezdni bez krawężników ulicznych w celu oddzielenia jezdni od pobocza lub pasa awaryjnego. Jeśli wymagają tego warunki widoczności lub względy bezpieczeństwa ruchu, można stosować linie krawędziowe również na odcinkach z krawężnikami. Na poboczu, które oddzielone jest od jezdni linią krawędziową, mogą poruszać się tylko pojazdy inne niż samochodowe. W przypadku linii krawędziowej przerywanej na poboczu dopuszczalny jest postój pojazdów, również samochodowych.
Strzałki
Tego rodzaju znaki na jezdni pozwalają kierowcom lepiej zorientować się w kwestii zasad korzystania z pasów ruchu. Obecność strzałek usprawnia ruch i podnosi bezpieczeństwo na drodze.
Podział strzałek
Strzałki kierunkowe (znaki P-8a – P-8i)
Wskazują dozwolony kierunek jazdy z pasa, na którym się znajdują. Występują w trzech odmianach. Długie strzałki stosuje się na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 70 km/h, krótkie – na drogach o dopuszczalnej prędkości do 70 km/h, mini – na drodze (lub jej części) przeznaczonej do ruchu rowerów, oznaczonej odpowiednimi znakami drogowymi. Strzałki kierunkowe umieszcza się przede wszystkim:
- na skrajnych pasach, z których nie wolno jechać na wprost lub nie wolno skręcać,
- na skrajnych i sąsiednich pasach, jeżeli skręcanie jest dozwolone więcej niż z jednego pasa,
- na wszystkich pasach, jeżeli jazda z danego wlotu dozwolona jest tylko w jednym kierunku, co może nie być oczywiste dla kierujących.
Ponadto stosuje się je na pasach włączania (na całej długości pasa) i przeplatania (od połowy ich długości).
Strzałki naprowadzające (znaki P-9a i P-9b)
Uprzedzają kierowców o konieczności opuszczenia pasa, na którym się znajdują, ponieważ kończy się on lub na dalszym odcinku lub przeznaczony jest tylko dla określonych pojazdów. Umieszcza się je na pasach zanikających, dla autobusów (na ich początkowych odcinkach) i włączania.
Odmiany strzałek naprowadzających:
- P-9a – „strzałka naprowadzająca w lewo” – znak umieszcza się na końcu pasa włączania. Wyjątkowo, jeżeli warunki terenowe nie pozwalają na kontynuację prawego pasa, znak stosuje się na prawych skrajnych pasach ruchu, które znikają lub są przeznaczone tylko dla niektórych pojazdów.
- P-9b – „strzałka naprowadzająca w prawo” – znak umieszcza się na lewych skrajnych pasach ruchu, które znikają lub przeznaczone są tylko dla określonych pojazdów. Na drogach dwukierunkowych znak umieszcza się na końcu dodatkowego pasa ruchu.
Znaki poprzeczne
Oznaczają miejsca przeznaczone do ruchu pieszych i rowerzystów w poprzek drogi, miejsc, które wymagają zatrzymania pojazdu oraz miejsc, w których zlokalizowane są takie urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego jak progi zwalniające.
Rodzaje znaków poprzecznych
Znaki wyznaczające miejsca przeznaczone do ruchu w poprzek jezdni (znaki P-10 i P-11)
Wyznaczają powierzchnię jezdni lub torowiska tramwajowego przeznaczoną do poprzecznego ruchu pieszych lub rowerzystów. Krawędzie oznakowania znajdujące się bliżej nadjeżdżających pojazdów określają jednocześnie miejsce zatrzymania (jeśli na jezdni nie zastosowano znaków drogowych poziomych P-12, P-13 lub P-14).
- P-10 – „przejście dla pieszych”,
- P-11 – „przejazd dla rowerzystów”.
Znaki wyznaczające miejsca zatrzymania pojazdów (znaki P-12, P-13, P-14)
- P-12 – „linia bezwzględnego zatrzymania – stop” – wyznacza miejsce zatrzymania pojazdów na wlotach dróg podporządkowanych lub przed przejazdem kolejowym (tramwajowym), jeśli umieszczono znak pionowy B-20 „stop”. Powinna być wyznaczona w miejscu zapewniającym kierującym najlepszą widoczność.
- P-13 – „linia warunkowego zatrzymania złożona z trójkątów” – znak stosuje się w sytuacji, gdy zachodzi potrzeba wyznaczenia miejsca zatrzymania pojazdów na wlocie drogi podporządkowanej, na której zastosowano znak pionowy A-7 „ustąp pierwszeństwa”.
- P-14 – „linia warunkowego zatrzymania złożona z prostokątów” – stosuje się, aby wyznaczyć miejsce zatrzymania pojazdów przed sygnalizatorami, przystankami tramwajowymi bez wysepek, przejazdami tramwajowymi i kolejowymi, skrzyżowaniami na wlotach dróg równorzędnych, przejściami dla pieszych, przejazdami dla rowerzystów i śluzami dla rowerów.
Znak P-25 „próg zwalniający”
Oznacza miejsce umieszczenia progu zwalniającego. Znak umieszcza się na całej szerokości powierzchni najazdowej i zjazdowej z progu.
Znaki uzupełniające
Jest to grupa znaków o różnej formie, kształtach i przeznaczeniu. Dopełniają pozostałe znaki poziome.
Rodzaje znaków uzupełniających
Symbole
- P-15 – „trójkąt podporządkowania” – uprzedza kierowców o zbliżaniu się do drogi z pierwszeństwem;
- P-23 – „rower” – stosuje się w celu oznaczenia dróg dla rowerów, pasa ruchu dla rowerów, śluz rowerowych.
- P-24 – „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej” – znak umieszcza się na nawierzchni barwy niebieskiej.
- P-26 – „piesi” – stosuje się w celu oznaczenia dróg dla pieszych oraz dróg dla pieszych i rowerów.
- P-27 – „kierunek i tor ruchu roweru” – można stosować na jezdni, z wyjątkiem pasa ruchu i śluzy dla rowerów oraz przejazdu dla rowerzystów.
Napisy
Wyrażone wyrazami lub liczbami znaki stosuje się w celu poinformowania o sposobie korzystania z drogi (BUS, stop). Oprócz znaków P-16 i P-22 można na jezdni umieszczać napisy określające rodzaj pojazdów, dla których przeznaczone są określone pasy (np. TAXI, STRAŻ). Na drogach lokalnych, podjazdach i parkingach można umieszczać także inne napisy, np. WJAZD, WYJAZD, ZAKAZ PARKOWANIA.
- P-16 – „napis stop” – stanowi uzupełnienie znaku poziomego P-12.
- P-22 – „BUS” – wskazuje pas przeznaczony tylko dla autobusów, trolejbusów i innych pojazdów wykonujących odpłatny przewóz osób na regularnych liniach.
Linie przystankowe
- P-17 – „linia przystankowa” – wyznacza odcinek jezdni przeznaczony na przystanek autobusowy lub trolejbusowy bez zatoki lub strefę przystanku tramwajowego bez wysepki dla pasażerów.
Stanowiska i pasy postojowe
- P-18 – „stanowisko postojowe” – znak wyznacza miejsca postoju na części jezdni i chodnika oraz na wydzielonych parkingach bez wydzielonych konstrukcyjnie stanowisk.
- P-19 – „linia wyznaczająca pas postojowy” – stosuje się na drogach w obszarach zabudowanych w celu wskazania pasa przeznaczonego do postoju pojazdów przy krawędzi jezdni / zatoki postojowej lub wyznaczenia miejsc postojowych częściowo na jezdni, częściowo na chodniku.
- P-20 – „koperta” – wyznacza stanowisko postojowe do wyłącznego użytkowania przez niektórych uczestników ruchu.
Powierzchnie wyłączone z ruchu
Znaki stosuje się w celu dokładnego wskazania toru jazdy, skorygowania przebiegu krawężnika, oddalenia toru jazdy od przeszkód w jezdni, uzupełnienia wysepek wyodrębnionych z jezdni (wyjątkowo – ich zastąpienia). Szerokość linii wewnętrznych i odstęp między nimi zależą od dopuszczalnej prędkości na drodze:
- P-21a (liniowanie wąskie) – drogi o dopuszczalnej prędkości do 70 km/h,
- P-21b (liniowanie szerokie) – pozostałe drogi.
Zależnie od kierunków jazdy na zewnątrz powierzchni wyłączonej z ruchu stosuje się:
- liniowanie proste – umieszcza się na jezdni, gdy ruch odbywa się po obu stronach powierzchni w przeciwnych kierunkach lub w jednym kierunku tylko z jednej strony tej powierzchni; oznakowanie wyznacza się na jezdniach dwukierunkowych przed przeszkodami zlokalizowanymi w okolicy osi jezdni, rozdzielającymi pasy ruchu o kierunkach przeciwnych;
- liniowanie łamane – umieszcza się na jezdni, na której ruch pojazdów odbywa się po obu stronach tej powierzchni w tym samym kierunku.
Symbole znaków pionowych w oznaczeniu poziomym
Znaki stanowią powtórzenie zastosowanych znaków pionowych, umieszcza się je na nawierzchni drogi w osi pasa ruchu. Konstrukcja symboli jest wydłużona w osi jezdni względem wymiarów poprzecznych. Ich wymiary zależne są od rodzaju drogi.
Elementy odblaskowe
Elementy odblaskowe stosowane są samodzielnie lub jako uzupełnienie znaków poziomych podłużnych i poprzecznych. Zadaniem oznaczenia odblaskowego jest ostrzeganie, prowadzenie i informowanie kierujących pojazdami o miejscach oraz odcinkach na drogach, które są szczególnie niebezpieczne:
- w czasowej organizacji ruchu,
- w stałej organizacji ruchu (niebezpieczne łuki o złej widoczności, ronda i wysepki, progi zwalniające, przejścia dla pieszych i przejazdy dla rowerzystów, znikające pasy ruchu i ewentualnie występujące przy nich powierzchnie wyłączone z ruchu, wyjątkowo – inne miejsca, np. pasy ruchu dla rowerów).
Barwy elementów odblaskowych
- Biała – dla stałej organizacji ruchu, z wyjątkiem prawostronnych linii krawędziowych.
- Czerwona – dla prawostronnych linii krawędziowych.
- Żółta – dla oznakowania czasowych zmian organizacji ruchu.
