Elementy odblaskowe na jezdni: jakie są ich rodzaje i do czego służą?
Punktowe elementy odblaskowe są częścią oznakowania poziomego. W jakim celu umieszcza się białe i czerwone odblaski na drodze, jakie są ich rodzaje i zasady stosowania?
Odblaski i punktowe elementy odblaskowe w infrastrukturze drogowej
Materiały odblaskowe są powszechnie wykorzystywane w infrastrukturze drogowej. Folie i inne elementy o właściwościach odblaskowych umieszcza się na urządzeniach BRD, np. na słupkach drogowych, aby były one lepiej widoczne, co może być szczególnie istotne po zmroku i w warunkach niedostatecznej widoczności. Osobną kategorię stanowią elementy odblaskowe umieszczane na jezdni.
Punktowe elementy odblaskowe są częścią oznakowania poziomego. Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń BRD i warunków umieszczania ich na drogach (a konkretnie załącznik nr 2 do tego rozporządzenia) określa zasady ich stosowania, a także wymagania, jakie muszą spełniać (m.in. parametry geometryczne, wymagania fotometryczne, wymagania kolorymetryczne).
W jakim celu stosuje się punktowe elementy odblaskowe na jezdni?
Zgodnie z przepisami odblaski drogowe (tzw. kocie oczka) stosuje się jako uzupełnienie znaków poziomych podłużnych i poprzecznych. Mogą także występować samodzielnie na krawędzi jezdni na odcinkach dróg, na których dopuszcza się postój pojazdów na jezdni, a uzasadnione jest wskazanie krawędzi jezdni. Jak wskazuje wspomniany już załącznik do rozporządzenia, punktowe elementy odblaskowe stosuje się w celu ostrzegania, prowadzenia i informowania kierujących o miejscach i odcinkach dróg szczególnie niebezpiecznych.
Co oznaczają i gdzie stosuje się elementy odblaskowe na jezdni?
Punktowe elementy odblaskowe ostrzegają kierowców o miejscach szczególnie niebezpiecznych, zarówno w stałej, jak i czasowej organizacji ruchu. Umieszczenie ich na drodze sprzyja lepszej orientacji co do przebiegu pasów, ułatwia utrzymanie prawidłowego toru jazdy, zwiększa widoczność urządzeń BRD (np. progów zwalniających).
Do miejsc w stałej organizacji ruchu, w których stosuje się punktowe elementy odblaskowe, zalicza się:
- niebezpieczne łuki o złej widoczności,
- zanikające pasy ruchu (ewentualnie występujące przy nich powierzchnie wyłączone z ruchu),
- ronda i wysepki (azyle dla pieszych),
- progi zwalniające,
- przejścia dla pieszych i przejazdy dla rowerzystów,
- w uzasadnionych przypadkach – także inne miejsca, np. pasy ruchu dla rowerów.
Jakie kolory mają odblaski na jezdni?
- Białe punktowe elementy odblaskowe – stosowane w stałej organizacji ruchu (z wyjątkiem prawostronnych linii krawędziowych). Umieszczane są np. na liniach rozdzielających pasy ruchu.
- Czerwone elementy odblaskowe na jezdni– do oznaczania prawostronnych linii krawędziowych jezdni.
- Żółte elementy odblaskowe – do oznakowania czasowych zmian organizacji ruchu, np. przy robotach drogowych.
Wymagania dla punktowych elementów odblaskowych na jezdniach
Punktowe elementy odblaskowe umieszczane na jezdni mogą składać się z jednej lub kilku integralnie połączonych ze sobą części. Elementy wykonuje się najczęściej z wysokoudarowego tworzywa sztucznego lub szkła, mogą mieć formę pryzmatyczną lub okrągłą. Odblaski mogą być montowane w różny sposób (kocie oczka przyklejane, zakotwiczane lub wbudowywane w nawierzchnię). Ważne, by profil kociego oczka nie miał żadnych ostrych krawędzi od strony najeżdżanej przez pojazdy.
Jak wskazują przepisy, punktowe elementy odblaskowe umieszcza się w osi znakowanych linii. Odblaski powinny być umieszczane na poszczególnych liniach w takich sposób, aby znajdowały się w tym samym przekroju poprzecznym drogi.
Rodzaje punktowych elementów odblaskowych stosowanych na drogach
Najezdniowe punktowe elementy odblaskowe dzielą się na bierne i aktywne. W aktywnych, oprócz wkładów retrorefleksyjnych, zamontowane są także źródła światłą (np. diody elektroluminescencyjne) wraz z baterią, która doładowuje się światłem dziennym i światłem z reflektorów pojazdów. Aktywne kocie oczka stosuje się przede wszystkim w miejscach o słabym oświetleniu i tam, gdzie mogą występować wątpliwości, np. co do przebiegu drogi wskutek występujących okresowo zamgleń czy utrudnień spowodowanych profilem podłużnym drogi.
Ze względu na rodzaje konstrukcję elementów odblaskowych i sposób zastosowania można wyróżnić następujące ich rodzaje:
- ze względu na sposób zastosowania: typ P (stały), typ T (tymczasowy);
- ze względu na rodzaj odbłyśnika: typ 1 (szklany), typ 2 (z tworzywa sztucznego), typ 3 (z tworzywa sztucznego z osłoną przed ścieraniem);
- ze względu na konstrukcję: typ A (niezginający się), typ B (zginający się).
Ze względu na wymiary punktowe elementy odblaskowe dzieli się następująco:
- ze względu na wysokość części wystającej ponad nawierzchnię jezdni: klasa H1 (do 18 mm), klasa H2 (od 18 do 20 mm), klasa H3 (od 20 do 25 mm);
- ze względu na maksymalne wymiary poziome: klasa HD1 (w kierunku ruchu długość 250 mm, szerokość 190 mm), klasa HD2 (odpowiednio 320 i 230 mm);
- ze względu na minimalne wymiary poziome tymczasowych punktowych elementów odblaskowych: klasa HDT1 (w kierunku ruchu długość 35 mm, szerokość 84 mm), klasa HDT2 (odpowiednio 75 i 90 mm).
Punktowe elementy odblaskowe – FAQ
Białe i czerwone odblaski na drodze stosuje się jako uzupełnienie oznakowania poziomego. Elementy odblaskowe poprawiają widoczność oznakowanych nimi krawędzi i linii. Czerwone odblaski stosuje się do oznaczania prawostronnych linii krawędziowych, białe umieszcza się np. na liniach rozdzielających ruch. W czasowej organizacji ruchu stosuje się żółte elementy odblaskowe.
Nie, odblaski znajdują szerokie zastosowanie w infrastrukturze drogowej. Elementy odblaskowe umieszczone na urządzeniach BRD zwiększają ich widoczność. Na drogach, oprócz punktowych elementów odblaskowych, stosuje się np. elementy odblaskowe U-1c umieszczane na barierach ochronnych czy tzw. wilcze oczy, czyli odblaski, które mają odstraszać dzikie zwierzęta i zapobiegać ich wbieganiu na jezdnię.
