Hydrant zewnętrzny: jakie są przepisy, znaki, wymagania i wydajność?
Hydrant zewnętrzny jest częścią sieci wodociągowej stanowiącej źródło wody do celów przeciwpożarowych. Kiedy jest wymagany i jak się go oznakowuje? Jakiego rodzaju hydranty stosuje się na sieciach wodociągowych i jakie wymagania powinny spełniać?
Ochrona ppoż. budynków – zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę
Prawo budowlane mówi, że obiekt budowlany należy projektować i budować w sposób określony w przepisach i zgodnie z zasadami technicznej, zapewniając m.in. spełnienie podstawowych wymagań dotyczących bezpieczeństwa pożarowego. Dla niektórych obiektów konieczne jest zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru – szczegółowe wytyczne zawarte są w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. W rozporządzeniu znajdują się również informacje dotyczące m.in. sposobów określania wymaganej ilości wody do celów ppoż. oraz wymagania dla sieci wodociągowych.
Jakie obiekty muszą mieć zapewnione zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru?
- Jednostki osadnicze o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 osób, niestanowiące zabudowy kolonijnej, a także znajdujące się w ich granicach: budynki użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego, a także obiekty budowlane produkcyjne i magazynowe.
- Budynki użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiekty budowlane produkcyjne i magazynowe, które znajdują się poza granicami jednostek osadniczych, o kubaturze brutto przekraczającej 2500 m3 lub o powierzchni większej niż 500 m2 (z wyjątkiem stacji paliw płynnych ze zbiornikami o łącznej pojemności do 200 m3 i stacji gazu płynnego).
- Obiekty budowlane niebędące budynkami, przeznaczone na potrzeby użyteczności publicznej lub do zamieszkania zbiorowego, w których znajduje się strefa pożarowa o powierzchni większej niż 1000 m2 lub przeznaczona do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób.
- Obiekty budowlane gospodarki rolnej o powierzchni strefy pożarowej przekraczającej 10002.
Inne obiekty
Dla pozostałych obiektów budowlanych woda do celów ppoż. do zewnętrznego gaszenia pożaru jest w ramach ilości wody przewidywanych dla jednostek osadniczych, nie mniejszej jednak niż 10 dm3/s. Jednocześnie, zgodnie z przepisami, w przypadku jednostek osadniczych, których liczba mieszkańców nie przekracza 2000, wymagana ilość wody do zewnętrznego gaszenia pożaru dla pozostałych obiektów budowlanych powinna wynosić co najmniej 5 dm3/s.
Sieci wodociągowe przeciwpożarowe
Sieci wodociągowe będące źródłem wody do celów ppoż. powinny być zasilane z pompowni przeciwpożarowej, zbiornika wieżowego, studni lub innych urządzeń, które zapewniają wymagania wydajności i odpowiednie ciśnienie w hydrantach zewnętrznych przez co najmniej 2 godziny. Minimalne wymagania to:
- wydajność nie mniejsza niż 5 dm3/s,
- ciśnienie w hydrancie zewnętrznym minimum 0,1 MPa.
Przepisy wskazują, że ppoż. sieci wodociągowe powinno wykonywać się jako sieci obwodowe. Poza obszarami miejskimi, gdzie łączna wymagana ilość wody nie przekracza 20 dm3/s, dopuszczalna jest jednak budowa sieci rozgałęzieniowej. Dopuszcza się również budowę rozgałęzień z sieci obwodowej w celu zasilania hydrantów zewnętrznych. Sieci wodociągowe, dla których łączna wymagana ilość wody przekracza 20 dm3/s, należy projektować i budować w taki sposób, aby możliwe było jednoczesne pobieranie wody z dwóch sąsiednich hydrantów zewnętrznych.
Hydranty zewnętrzne – przepisy 2022
Hydranty zewnętrzne to urządzenia umożliwiające pobór wody do celów przeciwpożarowych bezpośrednio z sieci wodociągowych. Zgodnie z przepisami powinny spełniać wymagania Polskich Norm dotyczących tych urządzeń, będących odpowiednikami norm europejskich (EN):
- PN-EN 14384:2009 – Hydranty przeciwpożarowe nadziemne.
- PN-EN 14339:2009 – Hydranty przeciwpożarowe podziemne.
Przepisy wskazują, że hydranty strażackie zainstalowane na sieci wodociągowej ppoż. powinny być wyposażone w odcięcia, które umożliwiają odłączenie ich od sieci. Odcięcia muszą pozostawać w położeniu otwartym podczas normalnej eksploatacji sieci.
Właściciele sieci wodociągowej przeciwpożarowej mają obowiązek co najmniej raz w roku poddawać hydranty zewnętrzne przeglądom i konserwacji.
Hydrant przeciwpożarowy – oznakowanie
Miejsce usytuowania hydrantu zewnętrznego należy oznakować znakami zgodnymi z Polskimi Normami.
Oprócz tradycyjnych tabliczek z piktogramem do oznakowania hydrantu zewnętrznego można stosować również znaki przestrzenne (znaki 3D). Są lepiej widoczne z różnych punktów, dzięki czemu łatwiejsze jest zlokalizowanie hydrantu.
Hydranty zewnętrzne – jak powinny być umieszczone?
Hydranty zewnętrzne umieszcza się wzdłuż dróg i ulic, a także przy ich skrzyżowaniach. Powinno się przy tym zachowywać następujące odległości:
- między hydrantami – do 150 m;
- od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi lub ulicy – do 15 m;
- do najbliższego hydrantu od chronionego obiektu budowlanego – do 75 m;
- innych niż wymienione w punkcie wyżej hydrantów wymaganych do ochrony obiektu budowlanego – do 150 m;
- od ściany chronionego budynku – co najmniej 5 m.
Poza obszarami miejskimi odległość między hydrantami powinna być dostosowana do gęstości istniejącej i planowanej zabudowy.
Wydajność hydrantów zewnętrznych
Wydajność nominalna hydrantu zewnętrznego przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa, mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody, w zależności od jego średnicy nominalnej (DN), nie może być mniejsza niż:
- dla hydrantu nadziemnego DN 80 – 10 dm3/s,
- dla hydrantu nadziemnego DN 100 – 15 dm3/s,
- dla hydrantu podziemnego DN 80 – 10 dm3/s,
- dla hydrantu nadziemnego DN 80 – 5 dm3/s (na sieciach, o których mowa w § 9 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ppoż. zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych; brzmi on następująco: sieć wodociągowa przeciwpożarowa powinna zapewniać wydajność nie mniejszą niż 5dm3/s i ciśnienie w hydrancie zewnętrznym nie mniejsze niż 0,1 MPa, przez co najmniej 2 godziny).
Rodzaje hydrantów zewnętrznych i ich zastosowanie
Na sieci wodociągowej ppoż. stosuje się hydranty zewnętrzne nadziemne o średnicy nominalnej DN 80. Możliwe jest instalowanie hydrantów podziemnych DN 80, jeśli instalacja hydrantów nadziemnych jest szczególnie utrudniona lub niewskazana, np. mogłaby spowodować utrudnienia w ruchu.
Hydranty nadziemne o średnicy nominalnej DN 100 instaluje się:
- w obiektach budowlanych produkcyjnych i magazynowych, w których wymagana ilość wody do celów ppoż. do zewnętrznego gaszenia pożarów przekracza 30 dm3/s;
- w zakładach rafineryjnych i petrochemicznych;
- na magistralnych przewodach wodociągowych ppoż.
Dla zapewnienia możliwości intensywnego czerpania wody na sieciach wodociągowych o średnicy nominalnej nie mniejszej niż DN 250 powinny być instalowane hydranty nadziemne DN 100 lub DN 150. Dodatkowo muszą spełniać następujące wymagania:
- wydajność nominalna (przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa, mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody) nie może być mniejsza niż 20 dm3/s,;
- hydranty powinny być usytuowane w miejscach dostępnych z głównych dróg komunikacyjnych na terenie jednostki osadniczej;
- miejsce usytuowania hydrantu zewnętrznego należy oznakować znakami zgodnymi z Polskimi Normami, wraz z podaniem na znaku dodatkowym wielkości charakterystycznych hydrantu;
- przy hydrancie należy przewidzieć stanowisko czerpania wody, o wymiarach zapewniających swobodny dostęp do hydrantu zewnętrznego;
- na stanowisku czerpania wody należy umieścić informację o zakazie parkowania.
Do oznakowania hydrantów stosuje się biało-czerwone tabliczki i znaki przestrzenne zgodne z normą Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe, posiadające świadectwo dopuszczenia CNBOP. Na znaku widnieje czarna litera „H” na białym tle.
Nie, do oznakowanie hydrantów wewnętrznych stosuje się znaki bezpieczeństwa – znaki ochrony przeciwpożarowej. Dla znaków ochrony ppoż. obowiązuje norma PN-EN ISO 7010, przy czym w dalszym ciągu można stosować znaki zgodne z wymaganiami wycofanej już normy PN-92/N-01256/01.
W tym celu stosuje się tabliczki orientacyjne. Na czerwonych umieszcza się informacje dotyczące hydrantu zewnętrznego, natomiast na białych – informacje dotyczące pozostałych elementów sieci.
