Lizak do kierowania ruchem: kto może niego korzystać i w jakich sytuacjach
Tarcza do kierowania ruchem (jak fachowo nazywa się lizak policyjny) to jedno z urządzeń BRD stosowanych do prowadzenia nadzoru nad ruchem drogowym. Czy wiesz, kto i w jakich sytuacjach może z niego korzystać?
Kierowanie ruchem drogowym – przepisy
Lizak drogowy najczęściej kojarzony jest z policją drogową. Warto jednak wiedzieć, że zgodnie z kodeksem drogowym kierowanie ruchem drogowym może być wykonywane także przez inne służby, np. żołnierze ŻW (art. 6 ust. 1 pkt 2) czy osoby działające w imieniu zarządcy drogi (art. 6 ust. 1 pkt 5).
Kto i w jakich sytuacjach ma uprawnienia do kierowania ruchem – kodeks drogowy
Jak wskazuje art. 6 pkt 1 kodeksu drogowego, polecenia lub sygnały może dawać uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej się na drodze:
- Policjant;
- Żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego, zabezpieczający przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia;
- funkcjonariusz Straży Granicznej;
- inspektor Inspekcji Transportu Drogowego;
- umundurowany funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej;
- strażnik gminny (miejski);
- pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym;
- osoba działająca w imieniu zarządcy drogi lub osoba wykonująca roboty na drodze na zlecenie lub za zgodą zarządcy drogi;
- osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię w wyznaczonym miejscu;
- kierujący autobusem szkolnym – w miejscach postoju związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem dzieci;
- strażnik leśny lub funkcjonariusz Straży Parku – na terenie odpowiednio lasu lub parku narodowego;
- funkcjonariusz Służby Ochrony Państwa – podczas wykonywania czynności związanych zapewnieniem bezpieczeństwa ochranianych osób, obiektów i urządzeń;
- pilot – podczas wykonywania czynności związanych z pilotowaniem przejazdu nienormatywnego;
- ratownik górski, strażak Państwowej Straży Pożarnej oraz członek ochotniczej straży pożarnej – podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej.
Uprawnienia do kierowania ruchem – rozporządzenie w sprawie kierowania ruchem drogowym
Zapisy dotyczące uprawnień do dawania poleceń i sygnałów drogowych znajdują się również w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 lipca 2010 r. Zgodnie z § 2 w określonych sytuacjach upoważnieni do tego są także:
- osoby odpowiedzialne za utrzymanie porządku podczas przemarszu procesji, pielgrzymki, konduktu pogrzebowego lub innej zorganizowanej grupy;
- osoby odpowiedzialne za utrzymanie porządku podczas przejazdu pielgrzymki rowerami;
- strażacy jednostek ochrony przeciwpożarowej;
- umundurowani i odpowiednio oznakowani pracownicy nadzoru ruchu komunikacji miejskiej;
- członkowie zespołu ratownictwa medycznego.
Sposób dawania sygnałów i poleceń
Zgodnie z przepisami polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem powinny być jednoznaczne i zrozumiałe dla osób, dla których są przeznaczone. Osoby uprawnione* dają je za pomocą:
- postawy i ruchu rąk,
- tarczy do zatrzymywania pojazdów,
- tarczy do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym albo latarki wyposażonej w światło czerwone lub światło czerwone i zielone – w warunkach niedostatecznej widoczności.
* Nie dotyczy to osób nadzorujących bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię i osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, kierujących ruchem na skrzyżowaniu i w obrębie przejazdu kolejowego.
Jak wygląda policyjny lizak?
Wymagania, jakie powinien spełniać lizak do kierowania ruchem, określa załącznik nr 4 do rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń BRD i warunków ich umieszczania na drogach.
- Lizak drogowy składa się z pierścienia barwy białej i koła barwy czerwonej, które posiadają wspólny środek, oraz uchwytu.
- Lizak powinien być wykonany z materiałów niełamliwych.
- Uchwyt lizaka powinien posiadać element uniemożliwiający przypadkowe wypadnięcie tarczy z ręki.
- Średnica zewnętrzna tarczy nie może być mniejsza niż 140 mm, a średnica koła o barwie czerwonej powinna wynosić od 50% do 60% średnicy tarczy.
- Pola barwy białe i czerwonej powinny być wykonane: z folii odblaskowej typu 2, folii pryzmatycznej albo jako światło odblaskowe. Przepisy zezwalają, by były wykonane jako elementy świecące o równomiernym natężeniu światła na powierzchni tarczy.
- Barwy pierścienia i koła wewnętrznego powinny odpowiadać wymaganiom jak dla znaków drogowych pionowych.
Lizak do kierowania ruchem – FAQ
Lizak policyjny nie musi być podświetlany, jednak zawsze musi być dobrze widoczny. W rozporządzeniu w sprawie kierowania ruchem drogowym znajduje się zapis, który mówi, że w warunkach niedostatecznej widoczności osoby uprawnione do kierowania ruchem mogą posługiwać się albo latarką, albo tarczą do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym.
Kierowanie ruchem bez uprawnień może wiązać się z konsekwencjami prawnymi, szczególnie jeśli dojdzie do wypadku. Warto również pamiętać o art. 180 kodeksu karnego, który brzmi: kto znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, pełni czynności związane bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Kto nie stosuje się do znaku lub sygnału drogowego albo do sygnału lub polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem lub do kontroli ruchu drogowego, podlega karze grzywny albo karze nagany (art. 92 § ust. 1 kodeksu wykroczeń).