Obsługa maszyn i innych urządzeń technicznych
Obsługa maszyn oraz innych urządzeń technicznych na stanowisku pracy nie powinna stwarzać zagrożenia dla pracowników. W związku z tym maszyny muszą spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przez cały okres ich użytkowania.
Montaż, demontaż, eksploatacja maszyn
Zarówno montaż, demontaż, jak i eksploatacja, w tym obsługa maszyn powinny odbywać się przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, uwzględniając instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej. Miejsce i sposób zainstalowania oraz użytkowania maszyn powinny uwzględniać minimalizację ryzyka zawodowego. W tym celu należy w szczególności:
- Zapewnić dostateczną przestrzeń pomiędzy ruchomymi częściami maszyn a ruchomymi lub stałymi elementami otoczenia.
- Zapewnić, aby wszystkie używane lub produkowane materiały bądź energia były w bezpieczny sposób dostarczane i odprowadzane ze stanowiska pracy.
Obsługa maszyn – elementy sterownicze
Każda maszyna powinna być wyposażona w element sterowniczy przeznaczony do jej całkowitego i bezpiecznego zatrzymywania. Jeśli jest to konieczne, w związku z zagrożeniami, jakie stwarza obsługa maszyn, i ich nominalnym czasem zatrzymywania się, urządzenia powinny być wyposażone w mechanizm do zatrzymywania awaryjnego. Elementy sterownicze maszyn, które mają wpływ na bezpieczeństwo muszą być widoczne i możliwe do zidentyfikowania oraz oznakowane zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach. Ważny, by elementy sterownicze nie stwarzały jakichkolwiek zagrożeń, w szczególności takich, które mogłyby być spowodowane ich niezamierzonym użyciem.
Sytuacje awaryjne
Maszyny powinny być wyposażone w łatwo odróżniające się i odpowiednio oznakowane urządzenia do odłączania wszystkich źródeł energii. Z kolei włączenie zasilania energią nie może powodować zagrożenia dla obsługi.
W przypadku zespołowej obsługi maszyn lub gdy stwarza ona zagrożenie dla otoczenia, należy zapewnić sygnalizację ostrzegawczą i alarmową – łatwo dostrzegalną i zrozumiałą. Maszyny wielostanowiskowe powinny być wyposażone w urządzenia sygnalizacji dźwiękowej lub świetlnej, automatycznie wysyłające sygnały o uruchomieniu maszyny. Sygnały powinny być odbierane na wszystkich stanowiskach pracy przy danej maszynie.
Obsługa maszyn – elementy ruchome
Elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, powinny być do wysokości co najmniej 250 cm od poziomu podłogi (podestu) stanowiska pracy, osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne urządzenia ochronne. Wyjątkiem są tu przypadki, gdy spełnienie tych wymagań nie jest możliwe ze względu na funkcję maszyny.
Pasy, łańcuchy, taśmy, koła zębate i inne elementy układów napędowych oraz części maszyn zagrażające spadnięciem, znajdujące się nad stanowiskami pracy lub przejściami na wysokości ponad 250 cm od poziomu podłogi, powinny być osłonięte co najmniej od dołu trwałymi osłonami.
Osłony stosowane na maszynach powinny uniemożliwiać bezpośredni dostęp do strefy niebezpiecznej. Osłony niepełne (wykonane z siatki, blachy perforowanej, prętów itp.) powinny znajdować się w takiej odległości od elementów niebezpiecznych, aby przy danej wielkości i kształcie otworów nie było możliwe bezpośrednie dotknięcie tych elementów. Odległości bezpieczeństwa określają Polski Norm, natomiast maszyny powinny być oznakowane znakami i barwami bezpieczeństwa, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm oraz załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku.
