Obszar zabudowany a znaki, definicja i przepisy na terenie – charakterystyka
Obszar zabudowany to pojęcie określające obszar wzdłuż drogi, gdzie znajduje się zabudowa (miejska, wiejska, przemysłowa), a w związku z tym może panować wzmożony ruch – zarówno pieszych, jak i pojazdów. O wjeździe na obszar zabudowany informuje znak D-42 (Obszar zabudowany), a koniec obszaru wyznacza znak D-43 (Koniec obszaru zabudowanego). Jakie przepisy obowiązują na tak oznakowanym terenie?
Oznakowanie obszaru zabudowanego – zasady umieszczania znaku D-42
Obszar zabudowany, potocznie nazywany również terenem zabudowanym, to obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi. Tak mówi definicja zawarta w Kodeksie drogowym. O początku obszaru zabudowanego informuje znak D-42 – biały prostokąt z piktogramem przedstawiającym zarys zabudowań.
- Znak D-42 umieszcza się po prawej stronie drogi wjazdowej do miejscowości, w miejscu ustalonym jako granica obszaru zabudowanego.
- Jeżeli droga przebiega na przemian przez obszar danej miejscowości uznany za zabudowany oraz nieuznany za taki obszar, wówczas znak D-42 umieszcza się na każdej granicy obszaru zabudowanego.
- Jeżeli w danej miejscowości granica pomiędzy kolejnym końcem i początkiem obszaru zabudowanego (wyznaczonego znakami D-42 i D-43) byłaby mniejsza niż 300 m, to na tym odcinku nie umieszcza się wymienionych znaków, wprowadzając ewentualne podwyższenie dopuszczalnej prędkości pojazdów znakiem B-33.
Znak D-42 i D-43 – wymiary
Znaki D-42 i D-43 mają wymiary:
- długość podstawy – 1200 mm;
- wysokość – 700 mm.
Na jednojezdniowych drogach powiatowych i gminnych dopuszcza się znaki o wysokości 530 mm.
Obszar zabudowany – granice
Granice obszaru zabudowanego, wyznaczonego znakiem D-42, powinna być powiązana z występującą wzdłuż drogi zabudową o charakterze mieszkalnym i występującym na drodze ruchem pieszych.
Znak D-42 powinien być umieszczony w pobliżu miejsca, w którym następuje wyraźna zmiana charakteru zagospodarowania drogi. Powinien być powiązany z takimi elementami zagospodarowania jak:
- początek chodnika,
- wyjazdy bramowe z posesji,
- pas postojowy lub parking wyznaczony wzdłuż jezdni,
- skrzyżowanie.
Obszary, które nie powinny być oznakowane znakiem D-42
Jako obszar zabudowany nie powinny być oznakowane miejsca, w których:
- zabudowa mieszkalna jest oddalona od drogi i nie jest z nią bezpośrednio związana;
- strefy przedmieść, w których zabudowa ma charakter handlowo-usługowy (hurtownie, warsztaty, duże sklepy), jeżeli nie wiąże się z nią intensywny ruch pieszych w pobliżu drogi;
- konieczność ograniczenia prędkości wynika jedynie z warunków geometrycznych i technicznych drogi;
- występujący ruch pieszych wynika jedynie z lokalizacji przystanku autobusowego, skrzyżowania dróg lub ma charakter sezonowy.
Koniec obszaru zabudowanego – znak D-43
Znak D-43 stosowany jest w celu wskazania kierującym, że wyjeżdżają z obszaru zabudowanego. Znak ten umieszcza się po prawej stronie drogi, w tym samym przekroju co znak D-42, zastosowany do kierunku przeciwnego.
Jeżeli obszar zabudowany obejmuje sąsiadujące miejscowości, to na ich graniczy nie umieszcza się znaku D-43, a w odległości do 50 m za znakiem E-17a, wskazującym wjazd do następnej miejscowości, umieszcza się znak D-42, stanowiący potwierdzenie kontynuacji obszaru zabudowanego. W takim wypadku, na drogach jednojezdniowych, dopuszcza się stosowanie znaku D-42 o wysokość 530 mm.
Teren zabudowany a dopuszczalna prędkość
Zgodnie z Kodeksem drogowym prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym wynosi przez całą dobę 50 km/h (z wyjątkiem stref zamieszkania na obszarze zabudowanym, gdzie pojazdy mogą poruszać się z prędkością nie większą niż 20 km/h). W uzasadnionych przypadkach organ zarządzający ruchem na drogach może podjąć decyzję o zmniejszeniu lub zwiększeniu dopuszczalnej prędkości – w tym celu ustawia się odpowiednie znaki drogowe. Prędkość dopuszczalna może być:
- zmniejszona – jeśli przemawiają za tym warunki bezpieczeństwa ruchu na drodze lub jej odcinku,
- zwiększona – jeśli warunki ruchu na drodze lub jej odcinku zapewniają zachowanie bezpieczeństwa ruchu.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach wskazuje, że dopuszczalną prędkość w obszarze zabudowanym można podnieść do 70 km/h. Jeśli na odcinkach pomiędzy skrzyżowaniami występuje separacja ruchu pojazdów samochodowych od ruchu pieszych rowerów lub wózków rowerowych – prędkość można podnieść do 80 km/h.
Znak B-33 pod znakiem D-42
Jeśli pod znakiem informującym o wjeździe na obszar zabudowany umieszczone jest znak B-33, to ograniczenie prędkości wyrażone znakiem B-33 obowiązuje na terenie całego obszaru zabudowanego – z wyjątkiem odcinków, na których zmieniono dopuszczalny limit prędkości, na co wskazują odpowiednie znaki.
Przekroczenie prędkości w obszarze zabudowanym
Warto pamiętać, że poruszanie się na obszarze zabudowanym z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h może skutkować zatrzymaniem prawa jazdy.
Obszar zabudowany – o czym warto pamiętać?
Zgodnie z Kodeksem drogowym na obszarze zabudowanym zabrania się:
- wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego,
- używanie sygnału dźwiękowego, chyba że jest to konieczne w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem,
- pozostawiania pracującego silnika podczas postoju (nie dotyczy to pojazdów wykonujących czynności na drodze),
- zatrzymania pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 16 t lub o długości przekraczającej 12 m poza wyznaczonymi w tym celu parkingami.
Holowanie
Kierujący może holować pojazd silnikowy tylko pod warunkiem, że prędkość pojazdu holującego nie przekracza na obszarze zabudowanym 30 km/h.
Sygnalizowanie postoju z powodu uszkodzenia lub wypadku
Na obszarze zabudowanym kierowca ma obowiązek sygnalizować postój pojazdu silnikowego lub przyczepy, np. z powodu uszkodzenia lub wypadku, w razie postoju na jezdni w miejscu, w którym zatrzymanie jest zabronione. Postój należy sygnalizować przez włączenie świateł awaryjnych. Jeżeli pojazd nie jest w nie wyposażony, należy włączyć światła pozycyjne i umieścić trójkąt ostrzegawczy za pojazdem lub na nim (na wysokości nie większej niż 1 m).
