Oświetlenie uliczne – przepisy, normy i wymagania
Oświetlenie uliczne jest niezwykle ważnym elementem infrastruktury miejskiej. Odpowiednio zainstalowane lampy drogowe LED minimalizują ryzyko wypadków, zwiększają poczucie komfortu i pozwalają mieszkańcom bezpiecznie się poruszać. Jakie przepisy i normy regulują kwestię oświetlenia ulicznego?
Oświetlenie uliczne i drogowe – przepisy
Zapisy dotyczące oświetlenia drogowego znajdują się m.in. w rozporządzeniu w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych.
- § 37 Droga dla pieszych w tunelu lub w innych miejscach istotnych ze względu na bezpieczeństwo ruchu, przejście dla pieszych oraz urządzenia alternatywne powinny być oświetlone.
- § 46 Droga dla rowerów lub droga dla pieszych i rowerów w tunelu lub w innych miejscach istotnych ze względu na bezpieczeństwo ruchu oraz przejazd dla rowerów powinny być oświetlone.
- § 86. 1. Urządzenia do oświetlenia projektuje się w każdym miejscu, które ze względu bezpieczeństwa ruchu lub bezpieczeństwa publicznego wymaga oświetlenia.
2. Między oświetlonym a nieoświetlonym odcinkiem drogi projektuje się strefę przejściową o zmieniającym się natężeniu światła.
3. Natężenie i kierunek światła nie powinny oślepiać użytkowników drogi.
Oświetlenie uliczne – obowiązujące normy
Oświetlenie uliczne musi spełniać wymagania określone w odpowiednich normach. Jest to niezbędne do zapewnienia użytkownikom dobrej widoczności, bezpieczeństwa na drodze oraz optymalizacji zużycia energii, co ma znaczenie w kontekście ochrony środowiska. Normy zapewniają również jednolite podejście do projektowania i instalacji systemów oświetleniowych. Standaryzacja ułatwia planowanie i zarządzanie infrastrukturą oświetleniową na różnych obszarach. Rozporządzenie w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych wskazuje, że lampy oświetleniowe powinny emitować światło o natężeniu i kierunku nieoślepiającym użytkowników dróg. Dokładne wytyczne dla oświetlenia ulicznego znajdują się w normie PN-EN 13201, która składa się z pięciu części.
- PKN-CEN/TR 13201-1:2016-02 – Oświetlenie dróg. Część 1: Wytyczne dotyczące wyboru klas oświetlenia.
- PN-EN 13201-2:2016-03 – Oświetlenie dróg. Część 2:Wymagania eksploatacyjne.
- PN-EN 13201-3:2016-03 – Oświetlenie dróg. Część 3: Obliczenia parametrów oświetleniowych.
- PN-EN 13201-4:2016-03 – Oświetlenie dróg. Część 4: Metody pomiaru efektywności oświetlenia.
- PN-EN 13201-5:2016-03 – Oświetlenie dróg: Część 5: Wskaźniki efektywności energetycznej.
Lampy uliczne a klasy oświetleniowe
Natężenie światła, wskaźnik olśnienia, temperatura barwowa czy wskaźnik oddawania barw to niektóre z parametrów, które brane są pod uwagę przy projektowaniu oświetlenia ulicznego. Jednak dla różnych obszarów wartości poszczególnych parametrów będą się różnic. Wymagania dla światła emitowanego przez lampy LED-owe uliczne zależą od tego, do jakiej klasy oświetleniowej zakwalifikowany jest dany obszar.
Rozróżnia się trzy główne klasy oświetleniowe, dostosowane do następujących grup użytkowników i obszarów:
- M – kierowcy pojazdów mechanicznych, trasy komunikacyjne o dopuszczalnych średnich i wysokich prędkościach ruchu;
- C – obszary konfliktowe (kierowcy pojazdów mechanicznych, piesi, cykliści), strefy ze zmianami geometrii drogi, obszary o zwiększonym prawdopodobieństwie kolizji;
- P – piesi i rowerzyści poruszający się po chodnikach, ścieżkach rowerowych i innych obszarach oddzielonych od głównego ruchu, a także pojazdy poruszające się z niskimi prędkościami.
Dodatkowe klasy oświetleniowe:
- EV – oświetlenie zapewniające widoczność powierzchni pionowych;
- HS – dodatkowa klasa dla obszarów ruchu pieszych, rowerzystów i pojazdów poruszających się z niskimi prędkościami;
- SC – oświetlenie umożliwiające identyfikację osób, przedmiotów, powierzchni drogowych (obszary o wyższym ryzyku naruszenia przepisów);
- PC – oświetlenie przejść dla pieszych.
Oświetlenie uliczne i lampy uliczne LED – FAQ
Tak, tego typu lampy LED-owe zewnętrzne zapewniają oświetlenie uliczne nawet przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych, takich jak duże zachmurzenie. Nowoczesne lampy wyposażone są w akumulatory, które magazynują energię słoneczną. Dzięki nim lampy mogą działać normalnie nawet do kilkunastu dni bez bezpośredniego nasłonecznienia.
Wytyczne dla oświetlenia ulicznego określa norma PN-EN 13201:2007 „Oświetlenie dróg”.
Lampy LED-owe mogą mieć różne parametry, w związku z czym mogą być stosowane do oświetlania różnego rodzaju obszarów, np. ulic, chodników, ścieżek rowerowych, uliczek osiedlowych, parków, terenów rekreacyjnych itp.
