Znaki na budowie: oznakowanie, tablice BHP i piktogramy – jak prawidłowo je dobrać?
Plac budowy jest przestrzenią, na której dzieje się wiele, dlatego musi ona być bardzo dobrze zorganizowana, a bezpieczeństwo powinno być tu najwyższym priorytetem. Służą temu m.in. znaki oraz tablice, których obowiązek umieszczania wynika bezpośrednio z przepisów budowlanych. Jak powinno wyglądać oznakowanie terenu budowy?
Na placach budowy wykonywane są różnego rodzaju prace, m.in. prace na wysokości, roboty ziemne itp. Stwarzają one zagrożenie nie tylko dla osób, którzy je wykonują, ale również dla innych pracowników oraz osób postronnych, które znajdują się w pobliżu terenu budowy. Potencjalnym zagrożeniem są również maszyny, pojazdy i specjalistyczne urządzenia wykorzystywane na budowie. Zgodnie z przepisami bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują odpowiednio kierownik robót oraz mistrz budowlany, stosownie do zakresu obowiązków.
Zabezpieczenie i oznakowanie budowy w świetle przepisów
Zgodnie z ogólnymi przepisami BHP wszędzie tam, gdzie istniejących zagrożeń nie można zlikwidować środkami ochrony zbiorowej lub innymi środkami stosowanymi w organizacji pracy, należy zapewnić odpowiednie znaki lub sygnały bezpieczeństwa. Tablice z piktogramami powinny być czytelne i dobrze widoczne. Umieszcza się je odpowiednio do linii wzroku – w miejscu lub w najbliższym otoczeniu określonego zagrożenia lub przy wejściu na teren, na którym występuje zagrożenie (w przypadku zagrożenia ogólnego). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie BHP podczas wykonywania robót budowlanych wskazuje, że teren budowy należy ogrodzić lub w inny sposób uniemożliwić wejście osobom postronnym. Jeśli ogrodzenie terenu jest niemożliwe, należy oznakować granice terenu tablicami ostrzegawczymi lub zapewnić stały nadzór.
Żółta tablica informacyjna
Zgodnie z przepisami, na każdym placu budowy, na którym trwają prace wymagające pozwolenia na budowę, powinna znaleźć się charakterystyczna, żółta tablica – bez względu na to, czy jest to inwestycja prywatna (np. budowa domu mieszkalnego), czy inna. Umieszcza się ją w widocznym miejscu od strony drogi publicznej lub dojazdu do takiej drogi, na wysokości umożliwiającej jej odczytanie.
Tablica informacyjna ma kształt prostokąta. Wykonuje się ją z sztywnej płyty koloru żółtego. Znajdujące się na tablicy napisy powinny być wykonane w sposób czytelny i trwały – literami i cyframi koloru czarnego, o wysokości co najmniej 6 cm.
DANE, KTÓRE POWINNY ZNAJDOWAĆ SIĘ NA TABLICY INFORMACYJNEJ
- Rodzaj robót budowlanych i adres prowadzenia tych robót.
- Data i numer decyzji o pozwoleniu na budowę lub dokonanego zgłoszenia.
- Organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę lub rozpatrujący zgłoszenie.
- Nazwa i numer telefonu właściwego organu nadzoru budowlanego.
- Imię i nazwisko lub nazwa i numer telefonu inwestora.
- Imię i nazwisko oraz numer telefonu kierownika budowy.
Ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia
Ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia konieczne jest w przypadku budowy, na której przewiduje się prowadzenie robót budowlanych trwających dłużej niż 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 pracowników lub przewidywany zakres robót budowlanych przekracza 500 osobodni. Tablicę wykonuje się na sztywnej płycie koloru żółtego o kształcie prostokąta. Litery i cyfry, które znajdują się na ogłoszeniu, powinny mieć wysokość min. 4 cm. Ogłoszenie umieszcza się w widocznym miejscu, obok tablicy informacyjnej.
INFORMACJE NA TABLICY BIOZ
- Przewidywany termin rozpoczęcia i zakończenia wykonywania budowy.
- Maksymalna liczba pracowników zatrudnionych na budowie w poszczególnych okresach.
- Informacje dotyczące planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Tablice ostrzegawcze
Charakterystycznym elementem stosowanym do oznakowania placu budowy są żółte tablice ostrzegawcze. Wskazują na różnego rodzaju zagrożenia i przekazują istotne informacje dotyczące zasad BHP. W odróżnieniu od znaków BHP, na tablicach nie znajdują się piktogramy, lecz krótkie informacje tekstowe. Tablice zwracają uwagę na potencjalne zagrożenia, dzięki czemu łatwiej uniknąć wypadku – zarówno ekipom pracującym na terenie budowy, jak i osobom postronnym, które znalazły się w pobliżu terenu prowadzenia robót budowlanych.
Tablice BHP na budowie
W każdym miejscu pracy, a więc również i na placach budowy, powinno przestrzegać się przepisów BHP. Obecność znaków dotyczących tych przepisów jest obowiązkowa, a ich brak może skutkować mandatem. Warto pamiętać, że znaki na terenie miejsca pracy muszą spełniać odpowiednie normy – w Polsce obowiązującą jest norma PN-EN ISO 7010. Odpowiednio umieszczone piktogramy budowlane sprzyjają poprawie bezpieczeństwa.
Znaki BHP można podzielić na kilka grup – znaki zakazu, ostrzegawcze, informacyjne czy nakazujące wykonywanie określonych czynności. Oprócz konkretnych piktogramów, na placu budowy powinny znaleźć się również tablice z instrukcjami BHP, np. instrukcja BHP przy obsłudze betoniarki czy instrukcja BHP przy robotach elektrycznych na budowie.
Znaki BHP – zakazu
Informują o czynnościach zakazanych na placu budowy, np. zakaz palenia tytoniu, nie dotykać, zakaz używania telefonów komórkowych. Znaki zakazu to czarne piktogramy na białym tle, znajdujące się wewnątrz przekreślonego, czerwonego okręgu.
Znaki BHP – ostrzegawcze
Znaki ostrzegawcze, np. ostrzeżenie przed gorącą powierzchnią, ostrzeżenie przed substancjami łatwopalnymi, ostrzeżenie przed nagłym hałasem, wskazują na różnego typu niebezpieczeństwa, które mogą skutkować wypadkiem lub stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia. Mają one kształt trójkąta równobocznego z żółtym tłem i czarnym obramowaniem, wewnątrz którego umieszczony jest odpowiedni piktogram.
Znaki BHP – nakazu
Są to znaki, które nakazują wykonanie konkretnych czynności, np. nakaz podłączenia uziemienia, nakaz używania poręczy, nakaz stosowania ochrony twarzy. Znaki BHP nakazu to białe piktogramy umieszczone na niebieskim tle w kształcie koła.
Znaki BHP – informacyjne
Znaki BHP informacyjne, np. zatrzymanie awaryjne, prysznic bezpieczeństwa, prysznic do przemywania oczu, to znaki o kształcie zielonego kwadratu z białą obwódka, na którym znajduje się biały piktogram.
Tablice urządzeń elektrycznych
Potencjalne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi stanowią urządzenia pod napięciem. Do ich oznakowania stosuje się tablice z piktogramem przedstawiającym piorun i odpowiednim podpisem, np. nie dotykać, wyłącz przed rozpoczęciem naprawy, nie uziemiać. Do oznakowania maszyn i urządzeń stosuje się tablice nakazu, zakazu, ostrzegawcze i informacyjne.
Plac budowy – znaki ochrony przeciwpożarowej i znaki ewakuacyjne
Plac budowy powinien być również odpowiednio zabezpieczony na wypadek wystąpienia pożaru lub innych sytuacji, które stanowią zagrożenie i wymagają ewakuacji. Właściwe oznakowanie umożliwia wówczas przeprowadzenie sprawnej akcji ratowniczej i gaśniczej. Znaki ochrony przeciwpożarowej powinny być umieszczone na drogach ewakuacyjnych, przy podręcznym sprzęcie przeciwpożarowym i tam, gdzie istnieje zagrożenie powstania pożaru. Przepisy wskazują również na konieczność odpowiedniego oznakowania dróg ewakuacyjnych oraz występujących na nich drzwi i bram.
