Rodzaje apteczek pierwszej pomocy: jakie typy wyróżniamy?
Czy wiesz, jakie są rodzaje apteczek pierwszej pomocy i jak powinno wyglądać wyposażenie apteczki? Jeśli przygotowujesz się na lekcję EDB lub chcesz się dowiedzieć, jak zadbać o bezpieczeństwo swoje, swoich pracowników lub domowników, ten artykuł jest dla Ciebie. Sprawdź, co warto wiedzieć o apteczkach!
Dlaczego apteczka pierwszej pomocy jest tak istotna?
Wypadki zdarzają się wszędzie i nie sposób ich przewidzieć. W nagłych sytuacjach dobrze wyposażona apteczka pomaga w udzielaniu pierwszej pomocy. Warto mieć świadomość, że szybka i skutecznie udzielona pierwsza pomoc przedmedyczna może uratować komuś zdrowie, a nawet życie.
Odpowiednie przechowywanie środków opatrunkowych i innych materiałów oraz sprzętów do udzielania pierwszej pomocy jest bardzo ważną kwestią. Nie powinny być one narażone na działanie wilgoci, zanieczyszczeń itp. Z tego powodu najlepiej trzymać je w specjalnie przystosowanych do tego szafkach lub pojemnikach, czyli apteczkach pierwszej pomocy. Apteczki wykonane są w taki sposób i z takich materiałów, że znajdujące się w nich środki opatrunkowe i akcesoria są chronione przed zamoknięciem, zabrudzeniem, działaniem promieni UV i mogą być w każdej chwili bezpiecznie użyte. Poza tym apteczki pozwalają utrzymać porządek w środkach pierwszej pomocy i zmniejszają ryzyko przypadkowego zdekompletowania tych środków.
Rodzaje apteczek – z czego wykonuje się apteczki i jaką mogą mieć formę?
Apteczki pierwszej pomocy mogą różnić się nie tylko przeznaczeniem i zawartością, czemu przyjrzymy się bliżej za chwilę, ale także tym, z czego są wykonane i jaką mają formę. Do produkcji apteczek wykorzystuje się materiały wytrzymałe i odporne na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych. Na rynku dostępne są m.in.:
- apteczki metalowe (z odpornej na korozję blachy stalowej, malowane proszkowo),
- apteczki z tworzyw sztucznych (z wytrzymałego, odpornego na pęknięcia itp. plastiku),
- apteczki materiałowe (ważne, by materiał był wodoodporny, odporny na przetarcia i inne uszkodzenia mechaniczne).
Biorąc pod uwagę formę, można wyróżnić np.:
- apteczki ścienne w formie szafek (z półkami ułatwiającymi organizację środków opatrunkowych, często zamykane na kluczyk),
- przenośne apteczki walizkowe i apteczki podręczne w formie pojemników (przenośne apteczki często mają specjalny uchwyt, który umożliwia zawieszenie ich na ścianie; uchwyt w apteczkach walizkowych ułatwia ich przenoszenie),
- apteczki przenośne – torby, plecaki (charakteryzują się kompaktowymi wymiarami, świetnie sprawdzają się podczas wycieczek, wędrówek pieszych, wypadów rowerowych itp.),
- apteczki podręczne w formie materiałowego etui (są lekkie, sprawdzają się np. w roli apteczek samochodowych).
Rodzaje wkładów apteczek i ich przeznaczenie
Apteczka pierwszej pomocy może przydać się wszędzie. Jest niezwykle istotnym elementem wyposażenia każdego miejsca pracy. Warto ją mieć w domu, w samochodzie i podczas podróży. Oczywiście, nie chodzi o samą apteczkę – najważniejsze jest to, jak jest zaopatrzona. Samodzielne wyposażenie apteczki pierwszej pomocy może był kłopotliwe, szczególnie dla osób bez odpowiedniej wiedzy. Aby ułatwić sobie sprawę i mieć pewność, że w apteczce znajduje się wszystko, co powinno się w niej znajdować, warto wykorzystać gotowe wkłady. Wybór wkładów zależy od przeznaczenia apteczki i w jakich sytuacjach może być konieczne jej użycie.
| W Polsce nie obowiązują żadne wymagania techniczno-prawne, które regulowałyby wyposażenie apteczki. Przy wyposażeniu warto kierować się normami DIN. |
Normy DIN
Normy DIN to normy ustanowione przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny. W przypadku apteczek określają standardy dotyczące ich zawartości (rodzaje środków opatrunkowych, liczba poszczególnych materiałów, dodatkowe akcesoria itp.). Istnieje kilka podstawowych rodzajów wkładów apteczek wg norm DIN. Każdy ma specyficzne zastosowanie.
- DIN 13157 – apteczki pierwszej pomocy w zakładach pracy
- DIN 13169 – apteczki pierwszej pomocy do zabezpieczenia większej liczby osób,
- DIN 13164 – apteczki samochodowe,
- DIN 13167 – apteczki dla motocykli.
| Pamiętaj! Zawartość apteczki pierwszej pomocy powinna być regularnie sprawdzana, a ewentualne braki uzupełniane. W razie wypadku apteczka powinna być zawsze gotowa do użycia. |
Rodzaje apteczek ze względu na przeznaczenie
Jeśli chodzi o przeznaczenie i zawartość, możemy wyróżnić np.:
- apteczki zakładowe (w tym np. apteczki przemysłowe, biurowe, szkolne),
- apteczki samochodowe,
- apteczki turystyczne,
- apteczki domowe.
Przyjrzyjmy się im bliżej.
Apteczki w miejscach pracy (apteczki zakładowe)
Apteczki pierwszej muszą znajdować się w każdym zakładzie pracy. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy – w szczególności punkty pierwszej pomocy oraz apteczki. Przy ustalaniu liczby apteczek oraz ich usytuowania należy uwzględnić rodzaj oraz nasilenie występujących zagrożeń. Miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane (zgodnie z Polską Normą) i łatwo dostępne.
Zarówno apteczki w zakładach produkcyjnych, magazynach, fabrykach, jak i w biurach, szkołach, urzędach itp. powinny zawierać materiały opatrunkowe (m.in. bandaże i bandaże elastyczne, chusty opatrunkowe, plastry) oraz potrzebne akcesoria (takie jak np. rękawice jednorazowe, nożyczki, koce termiczne, zestawy do płukania oczu, maseczki do sztucznego oddychania).
| W apteczkach zakładowych nie powinny znajdować się żadne leki (dotyczy to również leków przeciwbólowych) ani środki odkażające. |
Apteczki samochodowe i autobusowe
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami w prywatnym samochodzie osobowym nie trzeba mieć apteczki. Mimo wszystko warto się w nią zaopatrzyć. W razie wypadku znajdujące się w apteczce środki opatrunkowe i sprzęt medyczny pozwolą zabezpieczyć urazy i zapewnić podstawową pomoc poszkodowanym do przyjazdu służb ratunkowych.
Warto wiedzieć: apteczki pierwszej pomocy są obowiązkowym elementem wyposażenia dla:
- autobusów,
- taksówek,
- samochodów ciężarowych przystosowanych do przewozu osób,
- pojazdów przeznaczonych do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania.
| Apteczki samochodowe, autobusowe i motocyklowe, tak jak apteczki zakładowe, powinny zawierać środki opatrunkowe i niezbędne akcesoria medyczne, nie powinny zawierać leków i środków dezynfekujących. |
Prywatna apteczka pierwszej pomocy – apteczki domowe, turystyczne i wakacyjne
Apteczka domowa nie musi być wyposażona tak jak „profesjonalna” apteczka pierwszej pomocy. Oznacza to, że oprócz środków opatrunkowych mogą się w niej znajdować różne leki, maści itp. Początek formularza
Przykładowe wyposażenie apteczki domowej:
- komplet środków opatrunkowych,
- termometr,
- nożyczki,
- leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe,
- leki łagodzące objawy alergii,
- środki na oparzenia, skaleczenia, stłuczenia,
- środki na problemy żołądkowe,
- środki do odkażania ran.
Podobnie będzie wyglądała apteczka turystyczna. Mogą przydać się także plastry na odciski, kremy z filtrem UV, repelenty oraz środki łagodzące skutki ukąszeń owadów.
Rodzaje apteczek pierwszej pomocy i ich wyposażenie – FAQ
Apteczki możemy podzielić ze względu na ich przeznaczenie (np. apteczki przemysłowe, zakładowe, szkolne, biurowe, samochodowe, domowe, turystyczne), a także ze względu na to, z czego są wykonane (np. apteczki metalowe, apteczki plastikowe / z tworzyw sztucznych, apteczki materiałowe) i jaką mają formę (np. apteczki ścienne w formie szafek, apteczki przenośne, apteczki walizkowe, przenośne apteczki w formie torby na ramię lub w formie plecaka).
Środki pierwszej pomocy powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach. Apteczka chroni je przed zabrudzeniami, wilgocią, promieniowaniem UV, co zmniejsza ryzyko ich zniszczenia oraz utraty jakości. Trzymanie materiałów opatrunkowych i akcesoriów w apteczce zmniejsza także ryzyko ich zdekompletowania, a w razie wypadku wszystkie niezbędne środki są w jednym miejscu.
Profesjonalne apteczki pierwszej pomocy, w tym apteczki zakładowe, apteczki samochodowe, powinny zawierać instrukcję udzielania pierwszej pomocy, komplet środków opatrunkowych oraz niezbędny sprzęt i akcesoria, np. rękawice jednorazowe, maski do sztucznego oddychania, zestawy do płukania oczu, nożyczki. Nie powinny znajdować się w nich żadne leki ani środki do dezynfekcji ran. Nie jest wskazana również lignina. Apteczki domowe oraz apteczki turystyczne warto zaopatrzyć nie tylko w środki opatrunkowe, ale także w termometr, podstawowe leki (np. przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe), maści i środki na oparzenia, stłuczenia, dolegliwości żołądkowe.
