Jakie są rodzaje systemów przeciwpożarowych i jakie jest ich zastosowanie?
W obliczu zagrożenia pożarowego szybka detekcja i odpowiednie działanie mogą ratować życie i minimalizować straty materialne. Jak działają i jaki mają wpływ na bezpieczeństwo różne rodzaje systemów przeciwpożarowych, instalacje i urządzenia przeciwpożarowe?
System przeciwpożarowy a definicja ochrony przeciwpożarowej
Ochrona przeciwpożarowa i system ochrony przeciwpożarowej to dwa bardzo ważne, aczkolwiek różne aspekty związane z zabezpieczeniem przed pożarem. Ochrona przeciwpożarowa jest szerokim pojęciem, obejmującym różnego rodzaju działania i rozwiązania. Jak wskazuje ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r., polega ona na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem (także przed klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem). A odbywa się to poprzez zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów, zapewnianiu sił i środków do ich zwalczania, a także prowadzenie działań ratowniczych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej. Systemy przeciwpożarowe stanowią część ochrony ppoż. Pod tym terminem kryją się konkretne urządzenia, instalacje i środki techniczne zaprojektowane i przeznaczone do wykrywania, sygnalizowania oraz zwalczania ognia lub ograniczania jego skutków.
Rodzaje i funkcjonowanie systemu ochrony przeciwpożarowej
System ochrony przeciwpożarowej w budynku może składać się z różnych elementów. Działa on na wielu poziomach, zapewniając kompleksową ochronę obiektów oraz ich użytkowników. Skuteczność takiego systemu polega na integracji urządzeń i sprzętu ppoż. różnego przeznaczenia, począwszy od prewencji, przez detekcję, aż po aktywne zwalczania pożarów i zagrożeń z nimi związanych.
Systemy przeciwpożarowe można podzielić na aktywne i bierne. Do biernych zaliczamy np. przegrody ogniowe, drzwi i bramy przeciwpożarowe, materiały o zwiększonej odporności ogniowej. To elementy konstrukcyjne oraz odpowiednie materiały budowlane. Tego rodzaju zabezpieczenia są więc wcielane już przy projektowaniu i budowaniu obiektów. Nie muszą być w żaden sposób aktywowane i stanowią integralną część budynku. Zadaniem biernych systemów przeciwpożarowych jest przede wszystkim ograniczanie i opóźnienie rozprzestrzeniania się ognia i dymu, co daje więcej czasu na bezpieczną ewakuację z zagrożonego miejsca i działanie służb ratowniczych. Aktywne systemy przeciwpożarowe to instalacje i urządzenia niezależne od konstrukcji budynku. Wymagają one uruchomienia – mogą być uruchamiane ręcznie lub automatycznie, pod wpływem określonego czynnika. W odróżnieniu od systemów biernych nie są tylko po to, by spowalniać rozprzestrzenianie się pożaru. Poszczególne elementy (detektory, sygnalizatory, urządzenia gaśnicze) wykrywają ogień, powiadamiają o jego pojawieniu się i bezpośrednio go zwalczają. Reagują na zagrożenie pożarowe i aktywnie działają natychmiast po jego wykryciu.
Aktywne systemy ochrony ppoż. i ich zastosowanie
Aktywne systemy ochrony ppoż. to m.in.: system sygnalizacji pożarowej, dźwiękowy system ostrzegawczy, stałe urządzenia gaśnicze, system oddymiania.
System sygnalizacji pożarowej (SPP) – urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, które służą do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych, urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych. Umożliwiają one wczesne wykrycie zagrożenia, powiadomienie o zagrożeniu i zawiadomienie odpowiednich służb. Elementami SPP są różnego rodzaju detektory, w tym czujniki dymu, czujniki temperatury, czujniki płomieni.
Dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO) – system umożliwiający rozgłaszanie sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych na potrzeby bezpieczeństwa osób przebywających w obiekcie, nadawanych automatycznie po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożarowej, a także przez operatora. DSO jest zazwyczaj połączony z systemem sygnalizacji pożarowej. Po wykryciu zagrożenia dźwiękowy system ostrzegawczy może np. nadawać komunikaty dotyczące konieczności opuszczenia budynku, podjęcia odpowiednich działań lub sposobie ewakuacji.
Stałe urządzenia gaśnicze – urządzenia gaśnicze związane na stałe z obiektem, zawierające zapas środka gaśniczego, uruchamiane samoczynnie we wczesnej fazie rozwoju pożaru. Uruchamiane są automatycznie po wykryciu ognia i rozpoczynają proces gaszenia, rozprowadzając środek gaśniczy. W zależności od miejsca i zagrożenia pożarowego urządzenia gaśnicze mogą wykorzystywać różne środki gaśnicze (systemy wodne, systemy pianowe, systemy gazowe). Ich zadaniem jest stłumienie ognia w jego początkowej fazie, zanim obejmie większy obszar.
System oddymiania – system umożliwiający odprowadzanie dymu i gazów z obiektu w objętego pożarem. Duże zadymienie utrudnia oddychanie i ogranicza widoczność, co może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i ogranicza możliwość bezpiecznego poruszania się. Systemy oddymiające sprzyjają bezpiecznej ewakuacji, a także wpływają na zmniejszenie temperatury wewnątrz budynku. Zapewnienie takich warunków pomaga skutecznie działać ekipom ratunkowym.
Systemy przeciwpożarowe – FAQ?
Systemy przeciwpożarowe odgrywają ważną rolę w ochronie obiektów przed pożarami i ich skutkami. Do ich zadań należy m.in.: wykrywanie pożarów i identyfikacja zagrożenia na wczesnym etapie, alarmowanie, powiadomienie o pożarze jednostek ratunkowych, informowanie o ewakuacji, spowalnianie rozprzestrzeniania się, zwalczanie i ograniczanie skutków pożaru.
Systemy przeciwpożarowe można podzielić na dwa rodzaje: bierne i aktywne. Każdy z tych typów pełni inną rolę w ochronie przed pożarem i jego skutkami. Systemy bierne przede wszystkim spowalniają rozprzestrzenianie się ognia, należą do nich elementy konstrukcyjne obiektów i materiały ognioodporne. Systemy aktywne to różnego rodzaju instalacje, których zadaniem jest wykrywanie pożarów, alarmowanie, aktywne zwalczanie ognia.
