Palenie tytoniu – gdzie obowiązuje zakaz, a gdzie wolno palić?
W miejscach publicznych obowiązuje całkowity zakaz palenia papierosów i e-papierosów. Gdzie można palić, żeby nie narazić się na mandat? Jak powinny być oznakowane miejsca, w których obowiązuje zakaz palenia, a jak palarnie?
Dziś wydaje się to niemożliwe, ale jeszcze całkiem niedawno palenie tytoniu było dozwolone niemal w całej przestrzeni publicznej, czyli w takich miejscach jak np. biura, na przystanki, restauracje, bary, czy puby. Osoby niepalące były narażone na negatywne skutki dla zdrowia, spowodowane przez ekspozycję na tytoń, czyli tzw. bierne palenie. Uciążliwy był również gryzący dym, który bezlitośnie osiadał na odzieży i na włosach, a którego ciężko się pozbyć. Wszystko zmieniło się wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, będącej nowelizacją ustawy z roku 1995. Nowelizacja ta wprowadziła całkowity zakaz palenia tytoniu w miejscach publicznych i środkach transportu publicznego.
Palenie w miejscu publicznym papierosów elektronicznych
Po wejściu w życie nowelizacji wprowadzającej zakaz palenia tytoniu w miejscach publicznych dużą popularność zyskały e-papierosy. Część osób, które zostały pozbawione możliwości zapalenia, np. w miejscu pracy czy w pubie, zaczęło korzystać z papierosów elektronicznych. Warto podkreślić, że chociaż podczas palenia tego rodzaju wyrobów tytoniowych nie wydzielają się substancje smoliste, nie pozostają one obojętne dla zdrowia. Czy nadal można palić e-papierosy w miejscu publicznym? Nie. Ustawodawca uregulował również tę kwestię. Od 2016 r. całkowity zakaz palenia obejmuje również palenie wyrobów tytoniowych, takich jak np. e-papierosy. Dziś w tekście jednolitym ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych znajdują się zapisy zabraniające palenia wyrobów tytoniowych, w tym palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych, i palenia papierosów elektronicznych. Co to właściwie znaczy?
- Palenie nowatorskich wyrobów tytoniowych to spożycie substancji uwalnianych za pomocą nowatorskiego wyroby tytoniowego. W myśl definicji znajdującej się we wspomnianej ustawie, nowatorski wyrób tytoniowy to wyrób tytoniowy inny niż papieros, tytoń do samodzielnego skręcania papierosów, tytoń fajkowy, tytoń do fajki wodnej, cygaro, cygaretka, tytoń do żucia, tytoń do nosa lub tytoń do stosowania doustnego.
- Palenie papierosów elektronicznych to spożycie pary zawierającej nikotynę, wydzielanej przez papieros elektroniczny. E-papieros to wyrób, który może być wykorzystywany do spożycia pary zawierającej nikotynę za pomocą ustnika, lub wszystkie elementy tego wyrobu, w tym kartridże, zbiorniki i urządzenia bez kartridża lub zbiornika. Papierosy elektroniczne mogą być jednorazowego użytku albo wielokrotnego napełniania za pomocą pojemnika zapasowego lub zbiornika lub do wielokrotnego ładowania za pomocą kartridżów jednorazowych.
Czy miejsca, w których zabronione jest palenie, muszą być odpowiednio oznakowane?
Przepisy wyraźnie mówią o tym, że w przestrzeni publicznej, na której obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych i palenia papierosów elektronicznych, należy umieścić, w widocznym miejscu, piktogramy oraz tabliczki zakazu palenia. Obowiązkiem umieszczania takich znaków ustawodawca obarcza właścicieli lub zarządców obiektów. Brak takich oznaczeń może okazać się kosztowny – za nieumieszczenie odpowiednich znaków grozi kara grzywny, nawet do 2000 zł. Nie warto też łamać przepisu zakazu palenia. Osoby, które nie zastosują się do niego (dotyczy to również pracowników) mogą zostać ukarani grzywną w wysokości do 500 zł.
Zakaz palenia w środkach transportu publicznego
Nowelizacja z dnia 8 kwietnia 2010 roku wprowadziła również zakaz palenia na przystankach komunikacji publicznej oraz w środkach pasażerskiego transportu publicznego i w miejscach służących obsłudze podróżnych. Również tutaj konieczne jest umieszczenie odpowiednich znaków.
Właściciel lub zarządzający obiektem lub środkiem transportu, w którym obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych, umieści w widocznych miejscach odpowiednie oznaczenia słowne i graficzne informujące o zakazie palenia wyrobów tytoniowych na danym terenie lub środku transportu, zwane dalej „informacją o zakazie palenia tytoniu.
Zakaz palenia w miejscach publicznych
Aby uniknąć mandatu, warto przyjrzeć się bliżej kwestii, czym właściwie jest miejsce publiczne i gdzie obowiązuje zakaz palenia? Czy można palić na ulicy lub w parku? Czy za palenie na chodniku można zostać ukaranym mandatem? Ustawa dokładnie precyzuje, gdzie obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych, w tym także nowatorskich wyrobów tytoniowych i papierosów elektronicznych.
Gdzie nie można palić?
1. Na terenie zakładów opieki zdrowotnej i w pomieszczeniach innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne.
2. Na terenie jednostek organizacyjnych systemu oświaty, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej.
3. Na terenie uczelni
4. W pomieszczeniach zakładów pracy innych niż wymienione w pkt 1 i 2.
5. W pomieszczeniach obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego.
6. W lokalach gastronomiczno-rozrywkowych.
7. W środkach pasażerskiego transportu publicznego oraz w obiektach służących obsłudze podróżnych.
8. Na przystankach komunikacji publicznej.
9. W pomieszczeniach obiektów sportowych.
10. W ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do zabaw dzieci.
11. W innych pomieszczeniach dostępnych do użytku publicznego.
Warto jednak zawsze patrzeć, czy w danym miejscu nie ma znaku zabraniającego palenia. Przepisy wskazują, że w drodze uchwały rada gminy może ustalić inne niż wymienione wyżej miejsca przeznaczone do użytku publicznego jako strefy wolne od dymu tytoniowego, pary z papierosów elektronicznych i substancji uwalnianych za pomocą nowatorskiego wyrobu tytoniowego.
Czy zakaz palenia obowiązuje również na balkonie?
Palenie papierosów na balkonie to temat, który wraca jak bumerang. Osoby palące wskazują, że balkon stanowi część mieszkania, a zatem nikt nie może im tego zabronić. Czy rzeczywiście? Chociaż balkon nie jest miejscem publicznym, ani nawet częścią wspólną, za niektóre zachowania można zostać ukaranym mandatem. Na balkonie nie wolno np. rozpalać grilla, trzepać dywanów ani opalać się nago. A co z paleniem? Nie ma przepisów, które jednoznacznie zabraniałyby palenia papierosów na balkonie. Taki zakaz może wprowadzić spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa, chociaż w praktyce jest to trudne do wyegzekwowania. Mandat można jednak dostać za strącanie popiołu lub wyrzucanie niedopałków z balkonu.
Tu wolno palić
Zgodnie z przepisami w niektórych miejscach może być wyznaczone specjalne miejsce, w którym palenie tytoniu jest dozwolone – palarnie.
Według przepisów palarnia to wyodrębnione konstrukcyjnie od innych pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych pomieszczenie, odpowiednio oznaczone, służące wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych zaopatrzone w wywiewną wentylację mechaniczną lub system filtracyjny w taki sposób, aby dym tytoniowy nie przenikał do innych pomieszczeń.
Palarnia powinna być odpowiednio oznaczona i spełniać szereg wymogów, np. musi być odrębnym pomieszczeniem (przepisy nie określają jasno, gdzie powinna być usytuowana, jednak na wdychanie dymu nie mogą być narażone osoby, które znajdują się poza palarnią) z dobrą wentylacją, o wysokości minimum 2,5 metra i o odpowiedniej powierzchni, nie mniejszej jednak niż 4 metry kwadratowe.
Gdzie można wyznaczyć palarnię?
Właściciel lub zarządzający obiektem może wyznaczyć palarnię:
- w domach pomocy społecznej i w domach spokojnej starości,
- w całodobowych oddziałach psychiatrycznych,
- w hotelach,
- w obiektach służących obsłudze podróżnych,
- na terenie uczelni,
- w pomieszczeniach zakładów pracy,
- w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych.
Czy można palić w pracy?
Palenie papierosów i wyrobów tytoniowych w miejscu pracy możliwe jest wyłącznie w odpowiednio przystosowanych do tego miejscach. Palarnie lub inne wyodrębnione i przeznaczone do palenia miejsca muszą być wyposażone w dostateczną liczbę popielniczek. Wymagania, jakie powinny spełniać palarnie w miejscu pracy, znaleźć można w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów BHP.
Jak oznakować palarnię, a jak miejsce, w którym nie wolno palić?
Szeroki wybór znaków „zakaz palenia” oraz tabliczek i naklejek do prawidłowego oznakowania palarni znajdziesz na Znakowo.pl. W ofercie mamy m.in.:
- znaki zakazu BHP,
- znaki realistyczne,
- piktogramy informacyjne,
- znaki według własnego projektu.
Znaki wykonywane są na różnych podłożach – na trwałej i odpornej na niekorzystne czynniki płytce PCV lub na łatwej w aplikacji folii samoprzylepnej.
