Znaki autostrad i dróg ekspresowych: początek, koniec, prędkości i przepisy – co trzeba wiedzieć?
O początku drogi ekspresowej informuje znak D-7, natomiast o początku autostrady – znak D-9. O czym należy pamiętać, poruszając się po autostradach i drogach ekspresowych, jakie obowiązują na nich dopuszczalne prędkości i jakie znaki stosuje się do ich oznakowania?
Co to jest autostrada? Co to jest droga ekspresowa?
Zgodnie z Kodeksem drogowym:
- autostrada to droga dwujezdniowa oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego; autostrada przeznaczona jest tylko do ruchu pojazdów samochodowych (z wyłączeniem czterokołowców), które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h (również w razie ciągnięcia przyczep);
- droga ekspresowa to droga jedno- lub dwujezdniowa oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, na której skrzyżowania występują wyjątkowo; droga ekspresowa przeznaczona jest tylko do ruchu pojazdów samochodowych (z wyłączeniem czterokołowców).
Znaki drogowe informujące o początku i końcu autostrady i drogi ekspresowej
Początek i koniec drogi ekspresowej
W celu oznaczenia początku lub kontynuacji drogi ekspresowej stosuje się znak informacyjny D-7.
Znak D-7 ustawia się:
- na początku drogi ekspresowej,
- na początkach łącznic wjazdowych lub na innych drogach dojazdowych do dróg ekspresowych.
Znak drogi szybkiego ruchu umieszcza się na tablicach przeddrogowskazowych i drogowskazach tablicowych kierujących ruch do drogi ekspresowej, znajdujących się na drodze, z której następuje wjazd na drogę ekspresową.
Znak D-7 może występować razem z tabliczką T-1a lub znakiem D-43:
- tabliczkę T-1a umieszcza się pod znakiem D-7 na drogach ogólnodostępnych, których przedłużeniem jest droga ekspresowa – w odległości 1000 m przed jej początkiem, a dodatkowo za ostatnim skrzyżowaniem znajdującym się w odległości mniejszej niż 1000 m od początku drogi ekspresowej;
- Znak D-43 występuje ze znakiem D-7, jeżeli wjazd na drogę ekspresową następuje z drogi leżącej w obszarze zabudowanym
W celu oznaczenia końca drogi ekspresowej stosuje się znak D-8.
Znak D-8 ustawia się:
- na końcu drogi ekspresowej,
- na łącznicach wyjazdowych z drogi ekspresowej.
Jeśli droga ekspresowa prowadzi do przejścia granicznego, wówczas znak D-8 umieszcza się przed znakiem A-30 z tabliczką T-17. Jeśli natomiast droga ekspresowa kończy się na skrzyżowaniu lub na odcinku międzywęzłowym, np. na przejściu granicznym, w odległości 1000 m przed jej końcem umieszcza się znak D-7 z tabliczką T-1a.
Początek i koniec autostrady
W celu oznaczenia początku lub kontynuacji autostrady stosuje się znak D-9.
Znak D-9 ustawia się:
- na początku jezdni głównej autostrady,
- na początkach łącznic wjazdowych.
Znak umieszcza się obok znaku E-15c z numerem autostrady, na tablicach przeddrogowskazowych i drogowskazach tablicowych, znajdujących się na drodze, z której następuje wjazd na autostradę. W przypadku autostrady płatnej pod znakami D-9 i E-15c umieszcza się napis „Płatna”.
Znak D-9 może występować z tabliczką T-1a lub znakiem D-43 – zasady są analogiczne jak w przypadku oznakowania drogi ekspresowej.
W celu oznaczenia końca autostrady stosuje się znak D-10.
Znak D-10 ustawia się:
- na końcu jezdni głównej autostrady,
- na łącznicach wyjazdowych z autostrady.
Jeśli autostrada prowadzi do przejścia granicznego lub kończy się na odcinku międzywęzłowym, obowiązują analogiczne zasady oznakowania co w przypadku znaki D-8.
Oznakowanie płatnej autostrady lub drogi ekspresowej
Dla oznakowania drogi ekspresowej lub autostrady, za przejazd którymi pobierana opłata, wraz z tablicami D-7/D-9 stosuje się tabliczkę T-28. Oznakowanie umieszcza się na początku łącznic wjazdowych na płatny odcinek lub na jezdni głównej bezpłatnej autostrady lub drogi ekspresowej – na ostatnim węźle przed punktem poboru opłat. W odległości 1000 m przed znakiem D-7/D-9 z tabliczką T-28 umieszcza się dodatkowo znak D-7/D-9 z tabliczkami T-28 i T-1a.
Na początku odcinka bezpłatnego, będącego kontynuacją autostrady lub drogi ekspresowej płatnej umieszcza się znak D-7/D-9 z tabliczką T-28a, która wskazuje koniec odcinka, za przejazd którym pobierana jest opłata.
Znaki informacyjne D-49 „pobór opłat” ustawia się w celu uprzedzenia o miejscu na jezdni głównej autostrady lub drogi ekspresowej, w którym pobierane są opłaty za przejazd. Znak ten ustawia się w odległości 1000 m przed stacją poboru opłat.
Znaki drogowe na autostradzie i drodze ekspresowej
Przy jezdniach głównych na autostradach stosuje się znaki wielkie (W), natomiast na drogach ekspresowych – znaki duże (D). Na łącznicach i jezdniach innych niż jezdnie główne autostrad i dróg ekspresowych stosuje się znaki średnie (S). Przy oznakowaniu robót prowadzony w pasie drogowym stosuje się znaki o jedną grupę wielkości wyższą niż stosowane na danym odcinku. W przypadku autostrad stosuje się znaki wielkie.
Do wykonywania lic znaków nad jezdnią na autostradach i drogach ekspresowych stosuje się folię pryzmatyczną. Zaleca się, aby stosować ją również do wykonywania tablic przeddrogowskazowych i drogowskazów znajdujących się obok jezdni na autostradach i drogach ekspresowych.
Oznakowanie autostrady w obrębie węzłów
W obrębie węzłów i przed zjazdami z autostrady umieszcza się następujące znaki i urządzenia BRD:
- E-20 – 3000 m przed pasem wyłączania,
- E-1a I i E-1a II – odpowiednio w odległości 1500 m i 500 m przed pasem wyłączania,
- F-14a, F-14b, F-14c (tablice wskaźnikowe) – w odległości 300, 200 i 100 m przed początkiem pasa wyłączania,
- E-2d – jako zasada lub E-2c – w miejscu wyjazdu, w którym szerokość pasa wyłączania wynosi 1 m,
- U-14 – za wyjazdem na wysepce oddzielającej jezdnię główną od łącznicy w miejscu, w którym wysepka ma szerokość co najmniej 1,6 m,
- E-5 lub E-6 – za wyjazdem na wysepce, gdy do jednego miasta prowadzi kilka wyjazdów,
- A-6d – przed każdym wjazdem na autostradę w odległości 150 – 300 m (w przypadku odległości mniejszej niż 150 m pod znakiem umieszcza się tabliczkę T-1),
- E-14a – za wjazdem na autostradę w odległości 300 m od końca pasa włączania.
Na autostradach o co najmniej trzech pasach ruchu dopuszcza się stosowanie (zamiast tablic przeddrogowskazowych) dodatkowego drogowskazu E-2c w odległości 1000 m przed początkiem pasa wyłączania.
Oznakowanie drogi ekspresowej w obrębie węzłów
W obrębie węzłów i przed zjazdami z drogi ekspresowej umieszcza się następujące znaki i urządzenia BRD:
- E-1 lub E-1b – w odległości 500 m przed pasem wyłączania,
- E-2a (E-2e) lub E-2b (E-2f) – w miejscu, w którym pas wyłączania ma szerokość 1 m,
- U-4 – analogicznie jak w przypadku autostrad,
- E-5 lub E-6 – analogicznie jak w przypadku autostrad,
- A-6d – analogicznie jak w przypadku autostrad,
- E-14 – za wjazdem na drogę ekspresową w odległości 250 m od końca pasa włączania.
Maksymalna prędkość, z jaką można jechać na autostradzie i drodze ekspresowej
- Ograniczenie prędkości – samochody osobowe, motocykle, samochody ciężarowe o DMC do 3,5 t:
o 140 km/h – na autostradzie,
o 120 km/h – na drodze ekspresowej dwujezdniowej,
o 100 km/h – na drodze ekspresowej jednojezdniowej.
- Ograniczenie prędkości – inne pojazdy i zespoły pojazdów:
o 80 km/h – na autostradzie i drodze ekspresowej.
Dopuszczalna prędkość autobusu spełniającego dodatkowe warunki techniczne na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h.
Droga ekspresowa a autostrada – przepisy – różnice i podobieństwa
Różnice
| Droga ekspresowa | Autostrada | |
| Prędkość minimalna | Przepisy nie precyzują | 40 km/h |
| Cofanie | Zabronione | Zabronione |
| Zawracanie | Zabronione, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego przeznaczonego | Zabronione |
| Holowanie | Przepisy nie zabraniają | Zabronione, z wyjątkiem holowania przez pojazdy do tego przeznaczone, do najbliższego wjazdu lub miejsca obsługi podróżnych |
| Zatrzymanie lub postój w miejscu innym niż do tego wyznaczone* | Zabronione | Zabronione |
* Zakaz zatrzymania lub postoju pojazdu nie dotyczy unieruchomienia pojazdu wynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego.
Podobieństwa
Sygnalizowanie postoju pojazdu silnikowego lub przyczepy z powodu uszkodzenia lub wypadku
Postój należy sygnalizować w każdym przypadku przez:
- włączenie świateł awaryjnych pojazdu (jeśli pojazd nie jest w nie wyposażony – należy włączyć światła pozycyjne),
- umieszczenie trójkąta odblaskowego w odległości 100 m za pojazdem (trójkąt umieszcza się na jezdni lub poboczu, odpowiednio do miejsca uruchomienia pojazdu).
Odstęp między pojazdami
Kierujący powinien zachować minimalny odstęp między pojazdem, którym kieruje, a pojazdem jadącym przed nim na tym samym pasie ruchu. Odstęp [wyrażony w metrach] powinien być nie mniejszy niż połowa liczby określającej prędkość pojazdu [wyrażonej w kilometrach na godzinę], którym porusza się kierujący. Przepisu nie stosuje się podczas wyprzedzania.
